VŨ YẾN –
Sự đổ bộ rầm rộ của các nhà bán lẻ nước ngoài thời gian gần đây đã làm cho quầy kệ của các cửa hàng và siêu thị ngập tràn hàng hóa ngoại. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp trong nước vẫn tỏ ra lạc quan với ngành hàng thực phẩm chế biến, một phần là nhờ hiểu rõ văn hóa ẩm thực cũng như khẩu vị của người tiêu dùng.
Tăng trưởng đều
Người tiêu dùng chọn mua thực phẩm chế biến tại siêu thị Co.opMart Cống Quỳnh ngày 28-6.
Công việc bận rộn, lại phải chăm hai con nhỏ nên chị Phương nhà ở quận Gò Vấp, TPHCM thường ghé siêu thị mua chả giò, xúc xích, patê, lạp xưởng, thịt nguội bên cạnh thực phẩm tươi sống cho bữa ăn gia đình. Với chị, thực phẩm chế biến giúp cho việc chuẩn bị bữa ăn được nhanh gọn, tiện lợi hơn. Trong danh mục thực phẩm của chị là những sản phẩm của những thương hiệu có uy tín trong nước.
Giống như chị Phương, trong tủ lạnh nhà anh Tuấn, cũng ở quận Gò Vấp, hầu như không bao giờ thiếu thực phẩm chế biến sẵn. Anh Tuấn nhận xét, hiện nay các sản phẩm thực phẩm chế biến khá phong phú, chủ yếu là của doanh nghiệp trong nước, với chất lượng sản phẩm ổn định, mẫu mã bao bì cũng ngày càng bắt mắt hơn.
Ghi nhận thực tế cho thấy, tại hệ thống các siêu thị Emart, Lotte Mart, Big C, Aeon Mall và Co.opMart và Satramart, các loại thực phẩm chế biến khá đa dạng, với các sản phẩm chế biến từ thủy hải sản, rau củ quả, trái cây, thịt gia súc, gia cầm. Chẳng hạn như chả giò, tôm cua viên, chạo tôm, há cảo, bánh xếp, tôm lăn bột, các loại lẩu đông lạnh… Hầu hết các sản phẩm này do các công ty trong nước như Vissan, Agifish, Cholimex, Cầu Tre, SG Food, Ba Huân, Hạ Long, Hải Lộc, Bamboo sản xuất.
Không chỉ có mặt trong các hệ thống siêu thị, thực phẩm chế biến sẵn còn xuất hiện tại các chợ truyền thống, trong các cửa hàng tạp hóa. Mặc dù ở những nơi này diện tích trưng bày không lớn, nhưng có thể thấy độ phủ của sản phẩm đang rộng dần.
Ông Nguyễn Ngọc An, Phó tổng giám đốc Công ty TNHH một thành viên Việt Nam Kỹ nghệ súc sản (Vissan), cho biết hiện nay công ty đã đưa ra thị trường khoảng 300 sản phẩm chế biến các loại. Qua nhiều năm, mức doanh thu của phân khúc sản phẩm này luôn tăng trưởng đều đặn 5-10%.
Đại diện của của Công ty cổ phần chế biến hàng xuất khẩu Cầu Tre cho biết, hiện tại thực phẩm chế biến nội địa mà Cầu Tre đang sản xuất khoảng 100 loại. Trong số đó có các sản phẩm như chả giò chay/mặn, dimsum chay/mặn, giò chả, chạo/viên. Các sản phẩm này có giá bán 80.000-160.000 đồng/kg. Vị này cho biết, mức tăng trưởng doanh thu của ngành hàng chế biến sẵn của Cầu Tre năm 2015 so với 2014 là 22%. Riêng sáu tháng đầu năm nay, doanh thu đã tăng 15% so với cùng kỳ năm trước.
Mở rộng đầu tư
Ông An của Visssan cho rằng, xã hội ngày càng phát triển, nhiều người không có nhiều thời gian cho việc nấu nướng, xu hướng sử dụng thực phẩm chế biến sẵn tăng lên. Bên cạnh khách hàng ở thành thị, không thể không kể tới nhóm khách hàng tiềm năng ở thị trường nông thôn.
Theo ông An, đây là phân khúc thị trường tiềm năng cho nhiều doanh nghiệp. Trong thời gian tới, Vissan sẽ tiến hành xây dựng và đưa vào hoạt động cụm công nghiệp chế biến thực phẩm tại huyện Bến Lức, tỉnh Long An. Song song đó, công ty tiếp tục phát triển, mở rộng kênh phân phối, thực hiện các chuyến xe bình ổn thị trường để đưa sản phẩm về nông thôn, đa dạng hóa và phát triển sản phẩm mới.
Vị đại diện của Cầu Tre cũng cho rằng, kinh tế phát triển, thu nhập người dân được nâng cao, thị trường xuất hiện xu hướng tiêu dùng mới. Do vậy, bên cạnh việc liên kết, hợp tác với các đối tác tạo thành các chuỗi thực phẩm an toàn, công ty sẽ đầu tư xây dựng một nhà máy chế biến thực phẩm mới để mở rộng quy mô sản xuất, với công suất gấp đôi hiện nay. Bên cạnh đó, công ty sẽ tiếp tục đổi mới công nghệ, kỹ thuật, nâng cao giá trị và cho ra những sản phẩm mới để thu hút người tiêu dùng.
Tuy nhiên, đại diện công ty này cũng nhìn nhận rằng sự cạnh tranh với doanh nghiệp đến từ nước ngoài với lợi thế về kinh nghiệm, quy mô, tiềm lực tài chính và hệ thống phân phối là một thách thức không nhỏ. Trong khi đó, sự liên kết tạo thành các chuỗi cung ứng giữa các doanh nghiệp trong nước với nhau chưa mạnh. Đó là chi phí đưa hàng vào các hệ thống siêu thị ngày càng cao, hay chi phí cho công tác bảo quản, phân phối tốn kém.
Theo ông An, sức ép cạnh tranh ở phân khúc thực phẩm chế biến đang tăng lên trong bối cảnh một số doanh nghiệp nước ngoài có tiềm lực về tài chính và kinh nghiệm đang nhắm đến thị trường Việt Nam. Ưu thế của các doanh nghiệp này là khả năng chủ động được nguồn nguyên liệu và sản xuất theo mô hình khép kín từ giống, thức ăn, chăn nuôi cho đến sản xuất chế biến, do vậy giá thành sản phẩm chế biến sẵn sẽ rẻ hơn. Hơn nữa, khi các hiệp định thương mại tự do chính thức có hiệu lực thì cuộc cạnh tranh về giá giữa các doanh nghiệp nội và doanh nghiệp ngoại sẽ diễn ra.
Bà Lê Thị Thanh Lâm, Phó tổng giám đốc Công ty cổ phần Sài Gòn Food (Saigon Food), cho biết một trong những khó khăn hiện nay là mức chiết khấu siêu thị cao khiến việc kinh doanh không hiệu quả. Thậm chí, mức chiết khấu ở một số siêu thị nước ngoài cao tới mức doanh nghiệp không chịu đựng được, phải chấp nhận ngưng cung cấp hàng.
“Cùng với việc hội nhập, hàng hóa nước ngoài sẽ ngày càng nhiều hơn trên quầy kệ. Do vậy, chỉ những doanh nghiệp có đủ tiềm lực, có đầu tư công nghệ mới có thể trụ vững trên thị trường”, bà Lâm nhận định.
