Nhật Linh–
Hiện nay, nhiều bậc phụ huynh vì lo lắng chuyện an toàn vệ sinh thực phẩm, tình trạng sử dụng thuốc kháng sinh và hormone tăng trưởng ở động vật đã cho trẻ dùng sữa làm từ các loại hạt. Tuy nhiên, theo các bác sĩ dinh dưỡng, việc thay thế hoàn toàn sữa bò bằng loại “sữa nhà làm” như vậy cần có chỉ định của bác sĩ.
Trên một số trang mạng, nhiều bà mẹ đang chia sẻ công thức làm sữa thực vật, nhiều người sẵn sàng cho con uống loại sữa này thay cho sữa bò. Ảnh: Vũ Yến
Tự làm sữa tại nhà
Chị Hải Yến ở quận Tân Bình, TPHCM cho biết, mặc dù rất muốn nhưng không thể nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ vì bị mất sữa lúc con được sáu tháng tuổi. Ban đầu, chị cho bé uống sữa công thức nhưng bé rất lười uống. Tình cờ chị thấy nhiều bà mẹ chia sẻ trên các diễn đàn công thức làm sữa từ các loại hạt, thế là chị cho con uống thử. Thời gian đầu, chị cho bé uống sữa hạt sen mua ở cửa hàng, thấy bé chịu uống nên chị tìm hiểu thêm và mua hạt hạnh nhân, óc chó, mắc ca về tự chế biến.
Chị Yến cho biết, hiện nay con trai chị đã hơn 1 tuổi, chị cũng đã tự học hỏi và có trong tay công thức chế biến 10 loại sữa hạt cho con chứ không chỉ mua ở ngoài như trước. Ngoài nguyên liệu chính là các loại hạt, chị còn làm theo công thức trên mạng Internet để có thêm sữa hạt sen bí ngô, sữa hạt sen khoai lang.
“Tôi theo dõi thì thấy bé phát triển bình thường, cũng thỉnh thoảng ốm sốt nhưng tôi nghĩ đó là điều bình thường ở trẻ. Tôi chỉ cho bé ăn dặm và uống hoàn toàn sữa từ hạt”, chị Yến chia sẻ.
Chị Phạm Ninh ở quận 7, TPHCM cho biết lý do khiến chị hoàn toàn sử dụng sữa từ các loại hạt cho con gái là vì chưa thực sự yên tâm với sữa bò sản xuất công nghiệp. Chị băn khoăn không biết bò được cho ăn thức ăn gì, có đảm bảo hay không… Cho con uống sữa bò, chị lo sợ con sẽ bị béo phì, dậy thì sớm. Theo chị, các loại hạt, nếu lựa chọn kỹ thì sẽ an toàn cho cơ thể.
Chị Ninh sinh con vào đầu năm 2016, cho bé bú sữa mẹ hoàn toàn trong sáu tháng đầu, sau đó cho con uống sữa ngoài. Giống như nhiều bà mẹ khác, chị lên mạng tìm hiểu, thấy nhiều mẹ chia sẻ mối lo ngại về sữa bò, đồng thời cũng chia sẻ công thức làm sữa hạt. “Tôi mày mò làm thử. Hiện nay ngoài sữa mẹ, tôi cũng cho con uống sữa từ hạt. Bé phát triển bình thường nên tôi cũng yên tâm… Sắp tới tôi sẽ cai sữa mẹ và chỉ dùng sữa hạt, kết hợp ăn uống”, chị Ninh nói thêm.
Coi chừng bé thiếu canxi, vitamin B12
Ghi nhận thực tế cho thấy, hiện nay trên các diễn đàn liên quan tới mẹ và bé và các trang mạng xã hội cá nhân, nhiều bậc phụ huynh chia sẻ những tác dụng của các loại sữa làm từ hạt. Song song đó là công thức chế biến của hàng trăm loại sữa hạt.
Đọc những lời chia sẻ, tư vấn qua lại giữa các bậc phụ huynh thấy nhiều người cho rằng, sữa từ các loại hạt cung cấp đủ các dưỡng chất, có thể thay thế hoàn toàn cho các loại sữa bò thông thường, giúp bé phát triển bình thường. Đặc biệt, sự an toàn, lành tính của các loại sữa từ hạt rất được các bậc phụ huynh đề cao.
Bên cạnh sự chia sẻ công thức chế biến tại gia đình của các bậc phụ huynh, một số cửa hàng cũng cung cấp loại sữa này. Giá bán dao động khoảng 35.000 đồng/chai 200 ml trở lên. Các loại sữa hạt tiêu biểu như sữa hạt sen, sữa gạo lứt mè đen, sữa hạnh nhân, sữa yến mạch, sữa bắp nếp và lê, sữa kê vàng và hạt sen, sữa đậu đỏ, sữa hạt điều…
Một nhân viên bán hàng trên đường Nguyễn Thiệp, quận 1, TPHCM cho biết nhiều bậc phụ huynh chia sẻ rằng họ hoàn toàn sử dụng sữa hạt thay thế sữa bò cho con.
TS.BS. Lâm Vĩnh Niên, Trưởng khoa Dinh dưỡng, Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM, cho biết trong các loại hạt có một số thành phần dinh dưỡng như chất béo omega-3 (một số hạt có dầu), chất chống ôxy hóa như polyphenol, vitamin E, vitamin A (các loại hạt đậu), các khoáng chất và vitamin khác.
Đối với trẻ em từ sáu tháng tuổi trở lên, sữa không còn là nguồn dinh dưỡng chính. Vì vậy, dù uống sữa động vật hay thực vật, trẻ vẫn cần ăn các nguồn thức phẩm khác phù hợp theo lứa tuổi để bảo đảm sự phát triển thể chất và trí tuệ. Mặc dù sữa hạt có chứa một số thành phần tốt cho sức khỏe, nhưng nếu so với sữa động vật chúng vẫn có thể thiếu một số thành phần cần thiết cho cơ thể của trẻ. Những thành phần này có nhiều trong các sản phẩm có nguồn gốc động vật như các acid amin cần thiết, canxi, sắt… Ngoài ra, một số chất dinh dưỡng có nguồn gốc thực vật khó hấp thu hơn các chất có nguồn gốc động vật.
“Đối với trẻ nhỏ nếu sử dụng sữa hạt vẫn nên phối hợp với sữa động vật. Và dĩ nhiên cần lưu ý là từ sáu tháng tuổi trẻ cần các nguồn thực phẩm khác ngoài sữa. Ở trẻ lớn hơn, nếu trẻ dùng sữa hạt là chủ yếu thì cần sử dụng đa dạng các loại thực phẩm có nguồn gốc động vật (thịt, cá, trứng…)”, bác sĩ Niên khuyên.
Bác sĩ dinh dưỡng Đào Thị Yến Thủy cho biết, sữa hạt có chất đường, đạm, béo, vitamin, khoáng chất nên cũng giàu dinh dưỡng, có thể cho trẻ uống nếu bị dị ứng đạm sữa bò hoặc bổ sung dinh dưỡng cho trẻ lớn.
Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng, nếu không có khuyến cáo đổi sang sữa thực vật của bác sĩ thì các bậc phụ huynh cũng không nên tự ý cho trẻ uống sữa thực vật thay thế sữa bò. Vì như thế trẻ sẽ thiếu canxi, vitamin, B12. “Trên thực tế, đạm thực vật không đầy đủ và không tốt cho trẻ nhỏ như đạm động vật”, bác sĩ Yến Thủy cho biết.
