MINH AN -
Sau ba năm triển khai đề án bệnh viện vệ tinh nhằm giảm tải cho bệnh viện tuyến trên, ngành y tế đã có khoảng 100 bệnh viện vệ tinh từ sự chuyển giao kỹ thuật chuyên môn của 22 bệnh viện tuyến trên, còn gọi là bệnh viện hạt nhân. Mặc dù tình trạng chuyển tuyến đã giảm nhưng lãnh đạo ngành y tế cho rằng bệnh viện tuyến dưới vẫn chưa hoạt động hết công suất.
Chuyển giao kỹ thuật
Theo đánh giá của đề án giảm tải từ Bệnh viện Chợ Rẫy, trong ba năm qua, từ 2013 đến 2016, bệnh viện này đã chuyển giao hai gói kỹ thuật ngoại thần kinh sọ não và ngoại tiêu hóa cho Bệnh viện đa khoa Thống Nhất – Đồng Nai, chuyển giao hai gói kỹ thuật ngoại chấn thương chỉnh hình và nội tim mạch cho Bệnh viện đa khoa trung tâm Tiền Giang. Sự hỗ trợ kỹ thuật này đã góp phần giảm đáng kể số lượng bệnh nhân chuyển tuyến tại các bệnh viện trên, nhất là Bệnh viện đa khoa Thống Nhất – Đồng Nai giảm số bệnh nhân chuyển tuyến từ 47% xuống còn khoảng 4%.
Bác sĩ Lê Hoàng Minh, Giám đốc Bệnh viện Ung Bướu TPHCM, cho biết các bác sĩ ở bệnh viện cũng đã đào tạo, chuyển giao kỹ thuật cho bảy bệnh viện vệ tinh khác gồm đa khoa Khánh Hòa, Cần Thơ, Quân y 175, Bình Định, Đồng Nai, Kiên Giang và Cà Mau. Ngoài ra, Bệnh viện Ung Bướu TPHCM còn xây dựng một số bệnh viện vệ tinh ở quận 2, Bình Thạnh, và kết hợp với Bệnh viện đa khoa Hồng Đức. Nếu như trước đây người bệnh ung bướu đổ về TPHCM thì nay đã có một số bệnh viện tuyến dưới gánh vác, giảm tải được đáng kể, lại đỡ tốn chi phí cho người bệnh và xã hội.
Tuy nhiên, theo thống kê của Sở Y tế TPHCM, tổng số lượt khám và điều trị năm 2015 là gần 40 triệu lượt, trong đó bệnh nhân điều trị nội trú khoảng 1,5 triệu lượt, tương đương cùng kỳ năm 2014. Mặc dù các bệnh viện tuyến thành phố, trung ương tại TPHCM đã tích cực chuyển giao cho các bệnh viện tuyến tỉnh, bệnh viện vệ tinh, nhưng trong tổng số lượt khám và điều trị năm 2015 vẫn có khoảng 40% người bệnh từ các tỉnh chuyển đến hoặc tự đi thẳng đến các bệnh viện lớn của TPHCM.
Nhiều chuyện phải làm
Một số bác sĩ tham gia khám chữa bệnh, chuyển giao kỹ thuật, chuyên môn cho bệnh viện tuyến dưới trong đề án bệnh viện vệ tinh nhận định, các bác sĩ bệnh viện tuyến dưới có nơi cầu thị học hỏi, có nơi không. Bên cạnh đó, nhiều kỹ thuật đơn giản nhưng không được triển khai bảo hiểm y tế, nên bệnh nhân vẫn vượt tuyến để được chi trả bảo hiểm y tế. Chưa kể nhiều bệnh viện cơ sở vật chất vẫn còn lạc hậu và không được đầu tư mới.
Ví dụ, có những kỹ thuật tuyến bệnh viện quận/huyện TPHCM không được phép làm, chẳng hạn như mổ hở sỏi thận. Một phần vì sợ mất nhiều máu của bệnh nhân nên bệnh viện tuyến huyện không được phép làm, một phần vì không được hưởng bảo hiểm y tế nên bệnh nhân thường được chuyển lên bệnh viện tuyến trên.
Chính sự phân tuyến về bảo hiểm y tế với một số kỹ thuật nên các bác sĩ ở bệnh viện tuyến trên chỉ thực hiện một số kỹ thuật phẫu thuật đơn giản và không chuyển giao hết khả năng chuyên môn. Bên cạnh đó, thiết bị y tế của nhiều bệnh viện quận/huyện cũ kỹ và lạc hậu nên bác sĩ tuyến dưới cũng không có cơ hội để học hỏi.
Một lãnh đạo của bệnh viện vệ tinh chia sẻ, nhiều bệnh viện hạt nhân và cả bệnh viện vệ tinh không muốn thực hiện đề án vì lợi ích mang lại cho họ không nhiều, nhất là nguồn lực đầu tư. Mặc dù bác sĩ tuyến trên xuống chuyển giao kỹ thuật chuyên môn, nhưng bệnh viện không được cấp đủ kinh phí, đầu tư trang thiết bị, bố trí đủ nhân lực để tiếp nhận chuyển giao kỹ thuật từ bệnh viện tuyến trên. Bên cạnh đó, nhiều bác sĩ xuống chuyển giao chuyên môn, kỹ thuật nhưng chỉ xuống làm giùm, không triển khai kết khả năng chuyên môn.
Đánh giá về đề án bệnh viện vệ tinh trong ba năm qua, PGS. TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh, cho biết nhiều bệnh viện thờ ơ, không cử lãnh đạo tham dự để nắm vấn đề về xây dựng và triển khai dự án của bệnh viện hạt nhân. Nếu lãnh đạo các bệnh viện không sát sao thực hiện thì đề án bệnh viện vệ tinh, giảm tải bệnh viện sẽ không đạt hiệu quả như mong muốn.
Hồi đầu tháng 8, Bộ Y tế đã phê duyệt bổ sung thêm chuyên khoa nội tiết, thần kinh, huyết học lâm sàng, hồi sức cấp cứu, chống độc và danh sách bệnh viện tham gia đề án bệnh viện vệ tinh giai đoạn 2016-2020. Các bệnh viện Nội tiết trung ương, Thống Nhất, Đại học Y Dược TPHCM, Đại học Y Hà Nội tham gia thực hiện nhiệm vụ này.
Bên cạnh đó, Thủ tướng Chính phủ cũng chỉ đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư và Bộ Tài chính ưu tiên bố trí nguồn vốn cho việc đầu tư xây dựng, mua sắm trang thiết bị cho các bệnh viện thực hiện mục tiêu giảm quá tải. Song song đó, các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương chỉ đạo các bệnh viện trên địa bàn tham gia đề án bệnh viện vệ tinh, ưu tiên bố trí ngân sáh địa phương để các bệnh viện vệ tinh trên địa bàn có đủ điều kiện tiếp nhận chuyển giao kỹ thuật từ các bệnh viện hạt nhân.
