Thư Lê–
Chúng ta thường được nghe rằng một ngày nào đó máy móc sẽ làm hết các công việc của chúng ta. Nhưng, chính xác là khi nào điều đó thực sự xảy ra?
Không có câu trả lời nào chắc chắn, nhưng một số nhà nghiên cứu trí tuệ nhân tạo (AI – Artificial Intelligence) hàng đầu thế giới đang cố tìm ra điều này, theo BBC.
Katja Grace, một nhà nghiên cứu tại Viện Tương lai nhân loại của Đại học Oxford, và những đồng nghiệp của cô từ Viện Nghiên cứu máy tính thông minh cùng với dự án Tác động trí tuệ nhân tạo, đã khảo sát 352 nhà khoa học và tập hợp các câu trả lời của họ vào việc dự đoán bao lâu nữa thì máy móc có thể làm tốt hơn con người trong những công việc khác nhau.
Tin vui là nhiều người trong chúng ta có lẽ sẽ yên ổn với công ăn việc làm của mình trong một thời gian tới. Các nhà nghiên cứu dự đoán có 50% cơ hội mà máy móc sẽ có khả năng tiếp nhận tất cả công việc của con người trong 120 năm nữa.
Vậy điều này có ý nghĩa gì trong những năm và thập kỷ tới?
Gia tăng thất nghiệp?
Cuộc khảo sát cho thấy đến năm 2021 máy móc có thể gấp quần áo giặt xong.
Thực ra, máy móc biết gấp quần áo đã có rồi – các nhà robot học tại Đại học California, Berkeley (Mỹ), đã phát triển robot có thể gấp khăn tắm, quần jeans và áo thun một cách gọn gàng.
Nhưng bất chấp tiến bộ này, có thể còn lâu nữa trước khi những con robot như vậy có thể thay thế con người.
“Tôi hơi hoài nghi về thời gian cho nhiệm vụ liên quan đến thao tác vật lý”, Jeremy Wyatt, giáo sư ngành học robot và trí tuệ nhân tạo tại Đại học Birmingham nói. “Đó là điều làm trong phòng thí nghiệm, hoàn toàn khác để có một robot làm việc một cách tin cậy trong thế giới thực tốt hơn một con người”. Theo ông, tìm ra cái gì cần thao tác, cách nào, trong một môi trường thay đổi ngẫu nhiên, là một công việc vô cùng phức tạp đối với một cái máy.
Trong khi những nhân viên gấp quần áo hiện vẫn yên ổn thì có lẽ có lý do để các tài xế xe tải và những người bán lẻ cân nhắc vai trò của mình trong hai thập kỷ tới. Các nhà nghiên cứu dự đoán rằng trí tuệ nhân tạo có thể được sử dụng vào việc lái xe tải năm 2027 và vào việc bán lẻ năm 2031.
Khi có nhiều người mua sắm trực tuyến hơn, trí tuệ nhân tạo có thể sẽ thay thế các vai trò trong bán lẻ sớm hơn chúng ta nghĩ”, Wyatt nói, “Hãy nhìn vào số lượng giao dịch trực tuyến được tiến hành hiện nay, phần lớn là tự động – đó là một tỷ lệ đáng kể”.
Đừng sợ
Có lẽ công việc khó khăn nhất để máy móc thực hiện là những công việc mà một người phải mất nhiều năm đào tạo mới làm tốt được. Những công việc này thường liên quan đến việc ra quyết định trực quan, môi trường vật lý phức tạp hoặc tư duy trừu tượng – tất cả những gì mà máy tính phải vật lộn.
Các chuyên gia dự đoán robot sẽ không được tiếp nhận như là các bác sĩ phẫu thuật cho đến năm 2053, trong khi có thể mất 43 năm trước khi các máy tính cạnh tranh với các nhà toán học về không gian trên các tạp chí học thuật hàng đầu.
Trên thực tế, máy móc đã nhúng ngón tay số vào lĩnh vực này.
Automated Insights – một công ty công nghệ có trụ sở tại North Carolina (Mỹ) – đã tạo các thuật toán đưa ra hàng triệu tin tức, bài báo viết về tài chính, thể thao cho các hãng tin như Reuters, Associated Press. Theo Adam Smith, Giám đốc điều hành Automated Insights, công nghệ này để nhằm bổ sung hơn là thay thế chuyên môn của con người. “Báo chí tự động tạo ra những nội dung mà trước đây chưa từng tồn tại, nhưng con người vẫn cần thêm ngữ cảnh vào những câu chuyện đó”.
Thế nhưng, những câu chuyện này được sản xuất theo một công thức, nơi thông tin được lấy ra khỏi bộ dữ liệu lớn và được cắm vào mẫu. Những nỗ lực bằng cách sử dụng máy móc để chơi với ngôn ngữ theo những cách sáng tạo thường có kết quả vô nghĩa.
Trong khi đó, Grace tin rằng cuộc khảo sát như một lời nhắc nhở rằng thế giới đang ở trên đỉnh của sự thay đổi căn bản: “Tôi không nghĩ rằng có bất kỳ nhiệm vụ nào con người làm được mà trí tuệ nhân tạo, về mặt kỹ thuật, không thể tiến hành được”.
Nhưng cô cũng tin rằng một số vai trò không bao giờ có thể được thay thế bằng máy móc. Một mục sư trong nhà thờ chẳng hạn, có thể không bao giờ được thay thế bởi một robot nếu người đi nhà thờ muốn một người trong vai trò đó.
“Sẽ vẫn có những nhiệm vụ chỉ con người mới có thể thực hiện, bởi vì chúng ta sẽ quan tâm đến họ”, cô nói.
