Phú Li –
Ở niên vụ trước, ngay từ cuối tháng 3, nhiều nông dân và thương lái từ Đắk Nông, Đắk Lắk đã tìm sang huyện Bù Đốp, tỉnh Bình Phước để mua dây tiêu giống. Tuy nhiên năm nay, dù đã gần giữa tháng 5, tức thời điểm trồng mới đã cận kề nhưng không khí mua bán tại nơi được mệnh danh là “vựa tiêu giống” này lại khá trầm lắng.
Vạn người bán… ít người mua
Những vườn tiêu như thế này năm trước có thể thu về gần 400.000 đồng/trụ tiền bán dây giống nhưng nay thì chưa có ai mua. Ảnh: Phú Li
Sở hữu gần 600 trụ tiêu chờ bán dây giống nhưng ông Phan Văn Phú, xã Phước Thiện, huyện Bù Đốp, cho biết chỉ mới thỏa thuận bán được hơn trăm trụ cho mấy người hàng xóm với giá “hữu nghị” 230.000 đồng/trụ. Những người này vì thấy giống tiêu nhà ông Phú cho nhiều trái nên mua một người vài mươi trụ về trồng thử. Trong khi đó, ông Phú vẫn ngóng thương lái từ Tây Nguyên sang, vì họ thường mua với số lượng lớn.
Tình cảnh khá hơn một chút, khi vườn tiêu gần 1.000 trụ của ông Nguyễn Văn Còn, xã Tân Tiến có khách ghé xem và ngã giá. Tuy nhiên, “họ bảo một tháng nữa sẽ ghé lại cắt dây giống nhưng tôi thấy không chắc chắn bởi họ chẳng chịu đặt tiền cọc”, ông Còn cho biết. Theo ông Còn, người xem vườn ông trả giá 260.000 đồng/trụ. Đây là mức giá thấp hơn nhiều so với năm 2016. Bởi, cũng với độ tươi tốt và chất lượng bộ rễ đó thì ở niên vụ trước giá bán sẽ vào khoảng 370.000 đồng/trụ. Mặc dù vậy, ông Còn bảo “được giá đó (260.000 đồng/trụ) là đã mừng rồi, chứ tình hình năm nay thấy khó hơn 2016 rất nhiều”.
Lý giải tình hình thị trường dây tiêu giống ảm đạm, một số ý kiến cho rằng do hiện nay giá cả các loại nông sản khác như cây điều hay cao su đã khá hơn rất nhiều. Vì vậy, dự định chuyển đổi cây trồng của nông dân cũng chựng lại. Ngoài ra, hồ tiêu hiện đang bị rớt giá, dù vẫn còn khoảng 100.000 đồng/kg nhưng đây là loại cây khá mẫn cảm với sâu bệnh, dễ bị chết hàng loạt nên nhiều người cân nhắc trước khi trồng. Theo đó, các thương lái không dám gom dây giống để đón đầu. Đồng thời, dây tiêu giống mua sớm giá cao, có khi đến 400.000 đồng/trụ, nhưng càng về sau, giá càng giảm đi, chỉ khoảng 270.000 đồng/trụ. “Nhu cầu không còn cao nên họ mua trễ để dễ nhận giá hơn”, ông Còn phỏng đoán.
Cảnh báo các giống tiêu lạ
Trong khi các chủ vườn tiêu lo lắng không bán được dây giống thì tại một vài nơi nông dân lại đang kháo nhau về các giống tiêu lạ như tiêu Srilanka, tiêu Thái Lan, tiêu Campuchia… Đặc điểm của những giống tiêu này được các cơ sở buôn bán quảng cáo là năng suất vượt trội, gấp 3-4 lần so với các giống tiêu truyền thống của Việt Nam. Tuy nhiên, theo lời một nông dân thì thực tế để kiểm nghiệm chưa có.
Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam (VPA) cũng phát đi cảnh báo về việc này. Theo VPA, việc sử dụng các giống tiêu lạ này rất rủi ro. Thông thường, với các sinh vật, kể cả các cây trồng dễ sinh trưởng cũng phải được đăng ký nhập, được cơ quan khoa học thử nghiệm diện hẹp, diện rộng trên những vùng sinh thái khác nhau, có đánh giá về tính thích ứng, khả năng cho năng suất, mức độ nhiễm sâu bệnh… rồi mới khuyến cáo nông dân có nên sử dụng hay không. Tuy nhiên, các giống tiêu lạ đang lưu thông trên thị trường đều chưa được thực hiện theo quy trình này.
VPA cho biết đã mang hình ảnh tiêu lạ hỏi Hiệp hội Gia vị Srilanka, và câu trả lời là Srilanka chưa bao giờ có giống tiêu này. Trong cảnh báo của mình, VPA khẳng định các giống tiêu lạ hoàn toàn được nhập chui theo đường tiểu ngạch. Hiệp hội này cũng khuyến cáo: “Hiện nay, sản lượng hồ tiêu của Việt Nam đã bắt đầu vượt cầu khiến giá đang có xu hướng đi xuống. Việc chạy theo năng suất cao khiến nguồn cung quá cao sẽ càng khiến giá hồ tiêu thêm giảm mạnh. Thay vì chạy theo năng suất, nông dân nên đầu tư canh tác theo hướng bền vững”.
