Lê Anh-
TPHCM dự kiến đưa vé xe buýt thông minh vào sử dụng trong năm 2018. Giải pháp này được kỳ vọng sẽ khắc phục các bất cập trong việc bán vé và trợ giá hiện nay.
TPHCM dự kiến sẽ đưa vé xe buýt thông minh vào sử dụng trong năm 2018. Ảnh: Lê Anh
Nhiều ưu điểm
Xe buýt ở TPHCM có đến ba loại vé, gồm vé dành cho học sinh và sinh viên, vé tập cho hành khách mua theo tháng và vé đi hằng ngày cho mọi hành khách. Nhân viên xe buýt luôn phải cầm trên tay ba tập vé dày nên rất khó kiểm soát.
Hiện nay, kế hoạch đầu tư hệ thống vé điện tử thông minh đã được chính quyền TPHCM phê duyệt. Theo đó, hình thức vé tập sẽ được thay thế bằng thẻ từ, khi hành khách lên xe chỉ cần quẹt thẻ là xong.
Vé xe buýt điện tử có hình dạng giống như thẻ ATM. Ưu điểm của loại vé này là mang lại sự tiện lợi cho người dân, khi đi chỉ cần mang một thẻ duy nhất. Hành khách đi xe có thể thanh toán nhanh chóng bằng cách quẹt thẻ qua thiết bị soát vé, chi phí chuyến đi sẽ được trừ trực tiếp vào tài khoản thẻ. Người dùng có thể dễ dàng nạp tiền vào thẻ từ các kênh thanh toán điện tử thay vì phải xếp hàng mua vé như hiện nay.
Khi có vé xe buýt thông minh, các thông tin như ngày giờ đi, số xe, biển số, mã số, tuyến xe… sẽ được lưu lại nếu hành khách bị quên đồ hay có khiếu nại thì trung tâm xe buýt sẽ dựa vào các thông tin trên thẻ để xử lý. Từ đó tiết kiệm thời gian xếp hàng mua vé, kiểm soát vé, dễ dàng nạp giá trị thanh toán vào thẻ từ các kênh thanh toán điện tử.
Các quầy bán vé điện tử và hỗ trợ hành khách sẽ được lắp đặt tại các đầu mối trung chuyển lớn như bến xe chợ Bến Thành, bến xe Chợ Lớn, ga xe buýt Công viên 23-9, bến xe Miền Tây, bến xe Miền Đông, bến xe An Sương, Đại học Quốc gia TPHCM.
Đối với các doanh nghiệp vận tải bằng xe buýt, vé điện tử sẽ giúp doanh nghiệp có ngay nguồn vốn đầu tư phương tiện, duy tu, bảo trì xe do hành khách phải trả tiền trước. Dựa trên dữ liệu từ các quầy bán vé điện tử, đơn vị quản lý vận tải hành khách sẽ biết được hành khách chọn tuyến xe buýt nào đi nhiều, thường đi vào giờ nào để lên kế hoạch điều phối, tăng cường xe hợp lý.
[box] “Trợ giá phải căn cứ vào kết quả đầu ra chứ không phải dựa vào chi phí đầu vào như đang thực hiện, có nghĩa là phải trợ giá cho hành khách chứ không phải trợ giá cho doanh nghiệp”.
Giáo sư, tiến sĩ Nguyễn Thị Cành, Đại học Kinh tế – Luật TPHCM [/box]
Trợ giá đúng đối tượng
Trao đổi với Sài Gòn Tiếp Thị, ông Trần Chí Trung, Giám đốc Trung tâm quản lý vận tải hành khách công cộng TPHCM, cho biết hiện tại dự án đang nhận hồ sơ đấu thầu. Dự kiến vé xe buýt thông minh sẽ được đưa vào thực hiện trong năm 2018.
Theo ông Trung, ở góc độ quản lý, vé xe buýt thông minh sẽ giúp kiểm soát được lượng người đi xe buýt, qua đó có thể biết được tuyến nào đông khách để xây dựng chính sách trợ giá sát với thực tế cho người đi nhiều.
Nói về việc sử dụng thẻ xe buýt thông minh, GS.TS. Nguyễn Thị Cành, Đại học Kinh tế – Luật TPHCM, cho rằng nếu thành phố vẫn trợ giá cho doanh nghiệp để bù chi phí giá cao thì sẽ không khuyến khích được doanh nghiệp tiết kiệm chi phí, đồng thời cũng thiếu công bằng với các doanh nghiệp không được nhận trợ giá.
Theo bà Cành, trợ giá phải căn cứ vào kết quả đầu ra chứ không phải dựa vào chi phí đầu vào như đang thực hiện, có nghĩa là phải trợ giá cho hành khách chứ không phải trợ giá cho doanh nghiệp. Khi dùng thẻ xe buýt thông minh sẽ khắc phục được việc này và sẽ tạo ra sự cạnh tranh giữa các doanh nghiệp vận tải về chất lượng dịch vụ để thu hút hành khách. Khi đó mới kỳ vọng xe buýt TPHCM cải thiện chất lượng để thu hút người đi.
Sở Giao thông Vận tải TPHCM cho biết, hiện nay chưa có phương pháp tính số liệu chính xác mà chỉ kiểm soát bằng thủ công nên số liệu hành khách đi xe buýt không chính xác. Chỉ khi có thẻ thông minh thì mới kiểm soát được việc này.
[box] Theo đề án đã được chính quyền TPHCM phê duyệt, hệ thống vé điện tử thông minh được đầu tư với số vốn 278 tỉ đồng.
Thời gian thực hiện dự án đầu tư hệ thống vé điện tử thông minh dự kiến là 15 năm, từ năm 2017 đến năm 2032. Nhà đầu tư thực hiện dự án sẽ được hưởng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp với thuế suất 10% trong suốt 15 năm, miễn thuế thu nhập trong 4 năm đầu của dự án và giảm 50% số thuế phải nộp cho 9 năm tiếp theo. [/box]
