An Chi –
Các chuyên gia lĩnh vực tài chính và tiền tệ cho rằng, đối với thế hệ Y (là những người sinh trong khoảng thập niên 1980 đến đầu 1990), ATM là công nghệ xuất hiện đúng thời điểm, đáp ứng nhu cầu cần tiền mặt gấp và thay đổi mối quan hệ giữa con người với đồng tiền. Tuy nhiên, điều đó là chưa đủ và thế hệ Y cần một công nghệ khác, một kiểu khác.
Một tờ Brixton Pound được lưu hành chỉ ở phía Nam thành phố London.
Đó là những loại tiền tệ được lưu hành trong một vùng hạn hẹp nào đó mà thôi, có thể là dạng tiền tệ áp dụng cho mỗi chuỗi cửa hàng nào đó, thay thế cho tiền mặt, áp dụng cho một nhóm nhà hàng cụ thể. Vì đây là thời điểm mà các chuyên gia kinh tế cho rằng tiền địa phương đang thay đổi cách chúng ta thanh toán mọi thứ. Tại sao? Vì có ba yếu tố tác động chính.
Đầu tiên là sự đô thị hóa. Theo Quỹ Dân số Liên hiệp quốc (UNFPA), thế giới đang ở làn sóng lớn nhất của phát triển đô thị hóa trong lịch sử. Có hơn một nửa dân số thế giới hiện đang sống ở các thành phố. Đến năm 2030, số lượng người dân thành thị toàn cầu sẽ bùng nổ khoảng 5 tỉ người. Điều này có nghĩa là các thành phố sẽ dần dần trở thành đầu tàu cho sự phát triển kinh tế nói chung. Vì vậy, nhu cầu về một dạng tiền tệ duy nhất chỉ lưu hành hạn hẹp trong thành phố sẽ phổ biến hơn.
Nhưng còn có một lý do khác lý giải cho sự tăng trưởng của các loại hình tiền tệ lưu hành hạn chế dạng này, đó là vì tuy quá trình đô thị hóa làm cho con người sống gần nhau hơn nhưng lại không tạo ra cộng đồng. Điều trái khoáy là tuy gần nhau hơn nhưng chúng ta lại cảm thấy không kết nối với nhau tốt hơn. Đó là lý do mà đời sống đô thị làm tăng tỷ lệ trầm cảm.
Theo trang wired.co.uk, người thế hệ Y lại nổi tiếng là người gắn kết, cần kết nối và thường có cảm giác thuộc về cộng đồng. Bằng chứng tiêu biểu cho điều này là xu hướng bùng nổ các dịch vụ chia sẻ, như chia sẻ xe, chia sẻ phòng ở trên các dịch vụ mới như WeLive, Common… Đây rõ ràng là một phần của nền kinh tế chung, là một thứ nhu cầu mà chỉ riêng các dịch vụ mạng xã hội như Facebook, LinkedIn… chưa đủ đáp ứng.
Đây cũng chính là điều mà dạng “tiền địa phương” đang thực hiện, là tạo ra những cộng đồng đô thị từ chính ví tiền của người tiêu dùng. “Tiền địa phương” tạo ra cảm giác cộng đồng mà người thế hệ Y muốn có để họ có cơ hội hỗ trợ cho các doanh nghiệp địa phương, và ngược lại. Thay vì nạp những đồng tiền khổ cực kiếm được vào những chiếc túi vô hình ở đâu đó, dạng tiền địa phương này giúp người tiêu dùng có được cảm giác đóng góp cho quê hương hơn. Và khi tiền được giữ bên trong một cộng đồng, nó lại mở rộng cơ hội từ bên trong, bổ sung giá trị cho mỗi đồng tiền được chi ra. Hiệp hội Kinh doanh độc lập Mỹ (American Independent Business Alliance) phát hiện rằng cứ mỗi đô la bỏ ra cho một doanh nghiệp địa phương, có đến 48% giá trị lưu giữ lại trong cộng đồng, so với 14% giá trị nếu người dùng mua sắm ở chuỗi cửa hàng đa quốc gia nào đó.
Hai ví dụ điển hình trên thế giới cho điều trên là đồng bảng Brixton hiện được người dân phía Nam London (Anh) sử dụng, được thiết kế để hỗ trợ cho các doanh nghiệp vùng Brixton và khuyến khích thương mại địa phương, chỉ áp dụng cho các cửa hàng và buôn bán trong vùng này. Trường hợp thứ hai là đồng Pishpesh của Tel Aviv (Israel), được khoảng 300 doanh nghiệp địa phương sử dụng trong thành phố.
Nhưng những dạng “tiền tệ” như vậy sẽ không có một chút giá trị nào nếu không có một công nghệ tiên tiến hỗ trợ cho chúng. Và chính yếu tố này đang đưa chúng ta đến một góc nhìn mới về tương lai của tiền tệ nói chung: công nghệ blockchain, đây là một công nghệ được xem là an toàn nhất hiện nay để quản lý tiền ảo. Giao dịch thông qua blockchain có tính bảo mật cao, tránh được tệ nhũng nhiễu, có thể truy cập trực tiếp từ điện thoại thông minh và đưa ra được dữ liệu kinh tế theo thời gian thực.
Bản thân tờ giấy in tiền không mấy giá trị, nhưng đơn vị phát hành chúng đã làm cho chúng có giá trị. Đó cũng là điều mà người dân đô thị bắt đầu làm với những đồng tiền địa phương, nghĩa là làm cho chúng có giá trị, bằng kỹ thuật của thời đại công nghệ.
