TRẦN LÊ TRIẾT –
Nghề gốm đất nung là một trong những nghề truyền thống ở Bình Dương. Tuy nhiên, cũng như bao nghề truyền thống khác, nhiều người làm gốm ở tỉnh này phải chuyển sản xuất từ thủ công sang dây chuyền công nghiệp, để sản xuất với số lượng lớn. Tuy vậy, ở ấp 1, xã Tương Bình Hiệp, thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương, ông Bùi Văn Giang (Tám Giang), đời chủ thứ năm của lò gốm đất nung Đại Hưng, vẫn giữ phương thức sản xuất theo lối thủ công truyền thống. Ông cho biết lòng yêu nghề đã khiến ông muốn giữ lại cách làm này.
Bà Sáu nay đã hơn 60 tuổi, đang gia công các loại ống cấp thoát nước bằng đất nung tại lò gốm Đại Hưng. Bà tâm sự: “Tôi sắp nghỉ hưu để ở nhà cùng con cháu, nhưng một tuần tôi sẽ dành 1,2 ngày đến đây làm cho đỡ nhớ nghề và hướng dẫn cho lớp trẻ”.
Sản phẩm gốm sau khi được nhào nặn và phơi khô sẽ được phủ một lớp men pha chế bằng công thức gia truyền, những công việc này thường được thực hiện bởi những người thợ lành nghề. Anh Triệu, một công nhân từ miền Trung vào Bình Dương sinh sống đang thực hiện công đoạn này.
Đất gốm cũng là tác nhân xe duyên cho bao đôi trai gái cùng chung đam mê với nghề, vợ chồng anh Bé Năm là một đôi uyên ương như vậy.
Ông Hai Lớn, người thợ gốm đã gắn bó với nghề hơn 50 năm, con cháu muốn ông nghỉ ngơi vì tuổi đã cao. Tuy vậy, với tình yêu và nhiệt huyết cùng nghề, ông vẫn cần mẫn hàng ngày với đất sét, với gốm. Ông nói: “Tôi không bỏ đất vì đất chưa bao giờ phụ tôi…”.
Sau khi phủ men những chiếc lu, chậu, sẽ được đem phơi và chuyển vào lò nung.
“Phóng lò” là thao tác châm thêm củi để giữ nhiệt độ trong lò nung theo một nhiệt độ nhất định trong suốt quá trình nung gốm.
Một người thợ trẻ đang mang sản phẩm gốm sứ ra khỏi lò nung sau thời gian nung từ 3 đến 5 ngày. Những sản phẩm gốm sứ được tạo ra rất chất lượng, đẹp mắt. Tuy vậy, còn đó sự trăn trở của những người chủ lò gốm. Vì như ông Tám Giang nói thì giờ ít người dùng lu, khạp bằng đất nung, cả ống thoát, dẫn nước, thay vào đó là thùng nhựa, ống nhựa.
Một công nhân đang sắp xếp những chiếc lu, chậu trong ánh đèn vàng rực của lò nung. Lò của ông Tám Giang vẫn dùng cách nặn gốm bằng thủ công, đốt lò nung bằng cây gỗ, màu sắc cổ điển và nguyên vật liệu khai thác tại chính địa phương mình.
