An Chi–
Cuộc triển lãm Museum of Mordern Art – đang diễn ra ở New York, Mỹ cho đến ngày 28-1-2018 – có khoảng 111 mặt hàng tiêu dùng được cho là độc đáo và có tiềm năng, từ chiếc áo khoác cho người thích đi phượt cho đến đôi dép kẹp hay chiếc quần Jean Levi’s đều có nét khác biệt đáng chú ý: chất liệu.
Zoa đẹp như da thật nhưng không có nguồn gốc từ động vật.
Paola Antonelli, nhà điều hành cuộc triển lãm Museum of Mordern Art (MoMA), cho tờ Fastcodesign biết hàng loạt tên tuổi trong ngành thiết kế công nghiệp đang hiện diện ở MoMA. Họ mang đến những mặt hàng mới, được thiết kế một cách sáng tạo, sử dụng chất liệu mới và điều đặc biệt là có thể ứng dụng ngay vào thực tế. Họ là những nhà thiết kế tên tuổi như Lucy Jones, Ambush, Richard Malone, Kerby Jean-Raymond, hay Pia Interlandi cùng với các công ty đối tác về thời trang, như Bolt Threads, Modern Meadown đang cố gắng tìm lời đáp cho những điểm hạn chế của con người trong việc sử dụng các chất liệu sao cho thân thiện với môi trường và không lệ thuộc vào những nguồn tài nguyên đang cạn kiệt.
Da dệt Zoa
Chất liệu giả da như simili dùng trong thiết kế trong tương lai sẽ phải nhường sân cho loại da dệt từ chất hữu cơ sinh học. Công ty khởi nghiệp Modern Meadow của Mỹ vừa phát triển một quy trình cho phép nuôi cấy collagen – thành phần protein chính có trong da của động vật – từ men. Sau đó, công ty chế biến collagen thành một chất liệu tựa như da thật gọi là Zoa. Chất liệu này có thể dệt thành tấm, được lên khuôn với các hình dạng khác nhau, thậm chí còn được dùng theo kiểu phun xịt lên các bề mặt khác. Ở MoMa, Modern Meadow tạo ra một chiếc áo kết hợp Zoa với vải cotton. Công ty cho biết các mặt hàng tiêu dùng ứng dụng chất liệu Zoa sẽ có mặt trên các kệ hàng trong năm năm tới.
Lụa tơ nhện
Cũng ở Mỹ, công ty công nghệ sinh học Bolt Threads cho ra đời loại tơ nhện nhân tạo dựa trên việc điều chỉnh DNA của một loại men. Sau đó, khi men dậy lên sẽ tạo ra loại protein có cấu trúc giống như tơ. Bolt Threads dùng tơ ấy để dệt thành sợi và làm ra chiếc cà vạt 300 đô la Mỹ. Tại MoMA, Bolt Threads kết hợp với nhà thiết kế thời trang người Anh là Stella McCartney trưng bày một chiếc đầm dệt từ thứ tơ đặc biệt này. Lụa tơ nhện Bolt Threads được cho là sẽ làm khuấy động thị trường thời trang tương lai.
Áo quần theo sự biến đổi khí hậu
Kerby Jean-Raymond, nhà sáng lập nhãn hàng thời trang Pyer Moss, mang tới MoMA bộ sưu tập có thiết kế rất “tương lai”, gọi là Aquos unisex. Aquos là bộ áo liền quần bằng len chống nước, thông thoáng và có một thiết bị giúp người mặc nổi trên mặt nước. Kerby Jean-Raymond kể rằng khi ông thiết kế áo khoác trước đây, ông giả định người dùng sẽ mặc trong môi trường lạnh giá thay cho những chiếc áo khoác da thú nặng nề. Nhưng người sống ở vùng khí hậu khô nóng lại hỏi ông về chiếc áo khoác dùng thay thế chiếc áo mưa, nên ông tập trung vào việc chọn lựa vật liệu sao cho mỏng hơn, thông thoáng hơn cho nhu cầu này. Và bộ Aquos bây giờ sẽ dùng được cho hầu hết các điều kiện thời tiết.
Giày tự lớn
Lấy ý tưởng từ sự kiện con người lần đầu tiên đặt chân lên mặt trăng năm 1969, nhà thiết kế Giancarlo Zanatta tạo ra Moon Boot hồi năm 1971 với kiểu dáng giống như bộ áo liền quần của phi hành gia. Lúc ấy nhựa bắt đầu phổ biến nên Moon Boot được làm từ xốp polyurethane và nylon. Còn nay, Liz Ciokajlo và Maurizio Montalti cũng lấy ý tưởng của Moon Boot đôi giày Grown Mars Boot, được làm từ mycelium, vật liệu tựa như nấm, nở ra theo cỡ chân của người mang. Mồ hôi chân sẽ giúp mycelium lớn lên, nên đôi giày sẽ không bao giờ bị mòn.
Người dùng là nhà thiết kế
Còn công ty khởi nghiệp Anh Quốc Unmade lại muốn cho người tiêu dùng trở thành nhà thiết kế khi đưa ra một phần mềm và các công cụ dệt để cho phép người sử dụng tùy biến các thiết kế đã tạo ra với mức giá hợp lý. Tại MoMA, Unmade tạo ra một chương trình cho người dùng làm biến dạng mẫu áo sọc Breton cổ điển qua một màn hình chạm. Sau đó, chương trình này tạo ra một file thiết kế để máy dệt công nghiệp 3D sản xuất ngay chiếc áo ấy.
