HOÀNG XUÂN PHƯƠNG –
Thời xưa, nhà vườn thường bảo quản lạnh nông sản và thực phẩm chế biến trong các hầm ngầm, nhưng giờ đây họ có thể bảo quản nông sản bằng một chiếc tủ lạnh mới mà không cần điện.
Floris Schoonderbeek, ông chủ của thương hiệu Weltevree đã tung ra thị trường loại tủ lạnh Groundfridge, lẽ dĩ nhiên không cần dùng điện khi hoạt động.
Đây không phải là một khám phá, mà là một ứng dụng thực tế với việc sản xuất sẵn các mô-duyn hầm lạnh rồi đem chôn xuống đất ở độ sâu thích hợp nhằm duy trì nhiệt độ quanh năm ổn định ở mức 10-12oC. Đây là nhiệt độ lý tưởng để bảo quản các nông sản từ rau quả tươi, hạt giống đến rượu nho hay phô mai cũng như các loài hoa. Thực ra chiếc tủ lạnh này không phải là một phát minh, mà là trở lại một thói quen đã bị lãng quên từ nhiều đời trước. Nó vừa có ý nghĩa kinh tế, vừa góp phần bảo vệ môi trường và tài nguyên.
Groundfridge giúp nhà nông, nhà vườn bảo quản nông sản mà không tốn điện.
Mỗi một Groundfridge có sức chứa tương đương 20 cái tủ lạnh lớn, có khả năng tự động làm lạnh và giữ nhiệt độ ở mức bình ổn, bất chấp nhiệt độ cao thấp hay thời tiết nắng mưa ở bên ngoài. Loại Groundfridge bán ra thị trường hiện nay có cấu trúc của một hầm chứa với dung tích 3.000 lít, đủ cất trữ khoảng 500 kg thực phẩm hay lượng rau quả trồng trên diện tích 250 m2, và đủ sức chuẩn bị cho khoảng 350 bữa ăn của một gia đình 5 người. Trong khi tiêu thụ điện cho 20 cái tủ lạnh mỗi năm bình quân 6.620 kWh, thì mức tiêu thụ của Groundfridge bằng không. Các cảm biến rất nhỏ đặt trong mỗi tủ lạnh, có đường kính lên đến 2,28 m, sẽ truyền tín hiệu đến những chiếc điện thoại di động để báo cho chủ nhân biết nhiệt độ bên trong vẫn ở mức an toàn từ 7 đến 15 độ, mặc dù ở bên trên có thể đang lạnh đến -10oC hay nóng đến 35oC.
Người ta không cần phải xin phép khi chôn tủ lạnh ngoài vườn, cũng không cần phải mang đất đi đâu cả mà ngược lại được dùng để đắp lên trên. Với độ chôn sâu bình quân khoảng 1 m bên dưới mặt đất, miệng tủ lạnh nổi lên trên mặt với một cầu thang và một luồng sáng nhẹ chiếu xuống tận đáy thông qua cửa này. Chất liệu làm nên tủ lạnh có độ cứng chắc, độ bền bỉ chống ăn mòn, và có tính cách nhiệt rất tốt nhờ đó giữ cho nhiệt độ bình ổn bất chấp những thay đổi đột ngột từ bên trên.
Vượt ra bên ngoài giá trị kinh tế với giá bán hiện nay vào khoảng 16.000 đô la Mỹ mỗi chiếc, mô hình trữ lạnh ngầm trong đất kiểu Groundfridge có ý nghĩa lớn trong việc phát triển bền vững và bảo đảm nhu cầu dinh dưỡng trong sạch cho con người.
