Bảo Hướng-
Trong những ngày du lịch trên đất nước Thái Lan, sau khi thăm viếng thủ đô Bangkok vốn luôn tấp nập du khách, chúng tôi đã có dịp ghé đến một vùng đất yên bình, chỉ cách Bangkok 56 km về phía nam. Nơi đây tọa lạc cung điện Sanam Chandra với không gian khác biệt, lung linh cảnh sắc, đậm nét văn hóa cổ xưa của Thái.
Từ cổng, đi dọc theo con đường chính trải đá thênh thang một đoạn ngắn, rồi rẽ vào lối nhỏ ven bờ cỏ hoa, mở ra trước mắt chúng tôi là một khung cảnh như trong cổ tích. Ở đó, cây phượng vĩ đỏ rực một màu, xoe tròn như chiếc ô bên cây cầu mái ngói vắt qua hồ nước, nối liền tòa nhà Marirajrattaballang Residence bằng gỗ với lâu đài nhỏ Jalimangalasana Residence. Cả hai tòa nhà đều mang dáng dấp kiến trúc châu Âu, nổi bật trong số hơn hai mươi công trình kiến trúc trong quần thể cung điện Sanam Chandra rộng lớn.
Jalimangalasana Residence là một lâu đài nhỏ xây dựng theo lối kiến trúc thời Phục hưng và phong cách half – timbered của Anh (tường bằng khung gỗ, và trong khung lại có gạch, đá), phủ lên lớp sơn vàng nhạt tươi sáng. Trong khi đó, Marirajrattaballang Residence được xây bằng gỗ tếch vàng, sơn màu đỏ ấm áp, mang phong cách nội thất cổ điển châu Âu. Cả hai đều thiết kế một trệt, một lầu, lợp ngói đỏ và được điều chỉnh đôi chút cho phù hợp với khí hậu nhiệt đới ở Thái Lan. Jalimangalasana và Marirajrattaballang nằm hai bên bờ hồ có cái tên rất thi vị: hồ Mặt Trăng, nối với nhau qua cây cầu gỗ cũng lợp mái ngói đỏ, có nhiều ô cửa sổ đều tăm tắp trải dọc lối đi để lấy gió trời và ngắm nhìn khung cảnh nên thơ.
Rất nhiều du khách đến đây đều có cảm nhận các công trình kiến trúc này quả là khác lạ giữa xứ sở đền đài chùa tháp cao vút. Vua Rama VI – chủ nhân cung điện Sanam Chandra, vốn là người yêu thích nghệ thuật, đã chuyển ngữ vở kịch Anh ưa thích“My friend Jarlet” do Arnold Golsworthy cùng E.B.Norman biên soạn, và đặt tựa đề “True Friend” trong tiếng Thái. Lấy cảm hứng từ đây, vua Rama VI cho xây dựng Jalimangalasana Residence và Marirajrattaballang Residence, cái tên được đặt theo tên hai nhân vật trong vở kịch.
Du khách cũng khá chú ý đến bức tượng chú chó ngẩng cao đầu, đặt trên bệ thờ cao ngay trước Jalimangalasana Residence, được mọi người gọi là “khun”. Hai sắc màu tương phản, một lâu đài vàng nhạt ngói đỏ tươi sáng, một bức tượng xám đen, làm nổi bật lên câu chuyện về chú chó Jarlet.
Chuyện kể rằng, Jalet có bộ lông pha trộn giữa hai màu đen trắng, đuôi rậm, tai rũ, sinh ra trong nhà tù ở tỉnh Nakhon Phathom. Trong một chuyến thị sát tại nhà tù này, vua Rama VI nhìn thấy chú chó đáng yêu và sau đó được viên cai ngục tặng chú chó cho ông. Chú chó được nhà vua đặt tên là Jarlet, cái tên cũng lấy từ vở kịch ưa thích “My friend Jarlet” trên. Jarlet tinh khôn và trung thành nên rất được lòng vua Rama VI. Một ngày kia, vua rời cung điện đi chiêm bái đền đài thờ Phật, và Jarlet đã lẻn theo vua. Bất hạnh thay, chú chó bị bắn chết trên đoạn đường từ cung điện đến đền thờ Phật. Tiếc thương chú chó trung thành, vua Rama VI cho tạc tượng Jarlet đặt trước tòa lâu đài nhỏ Jalimangalasana Residence. Nhà vua còn tự mình sáng tác một bài thơ và cho chạm vào bệ đá.
Câu chuyện gây ấn tượng mạnh với du khách khi tham quan công trình kiến trúc nói trên, thế nhưng đây không phải là công trình đầu tiên trong quần thể cung điện Sanam Chandra. Lâu đời nhất phải kể đến Bimarn Pathom Throne Hall, được xây dựng khi vua Rama VI còn là Thái tử. Cũng một trệt, một lầu theo kiến trúc phương Tây, nhưng Bimarn Pathom Throne Hall mang các họa tiết trang trí theo phong cách của đất nước Thái. Bên trong tòa nhà có rất nhiều phòng, trong đó phòng Phật có bức tượng mô tả cảnh Phật lần đầu tiên thuyết giảng, cùng nhiều tranh vẽ và lọng che bảy tầng trong đức tin của người Thái. Đứng từ phòng Phật sẽ nhìn thấy đền thờ Ganesha Shrine (thần Voi) và Phra Pathom Chedi (tháp xá lợi Phật) xếp thành một đường thẳng. Tòa nhà này cũng dành riêng một khu vực bảo tàng, trưng bày hình ảnh và vật dụng về vua Rama VI, hoàng hậu và người con duy nhất của vua – công chúa Bejararatana Rajasuda Sirisobhabannavadi.
Trong quần thể cung điện Sanam Chandra, công trình đậm dấu ấn văn hóa Thái là Thap Khwan Residence – một tòa nhà dựng bằng gỗ tếch theo lối kiến trúc nhà sàn gồm tám gian, nối nhau bằng các hành lang gỗ, và có khu sinh hoạt chung rộng lớn ngay chính giữa nhà, dưới bóng râm của cây cổ thụ tỏa mùi thơm. Trên các cột, bức vách đều chạm trổ hoa văn hài hòa. Vua Rama VI cho xây dựng Thap Khwan Residence với dụng ý gìn giữ nguyên bản nhà Thái cổ xưa.
Quần thể cung điện Sanam Chandra tọa lạc tại tỉnh Nakhon Phathom, trung tâm Phật giáo quan trọng từ thế kỷ thứ 6, nổi tiếng với Phra Pathommachedi – bảo tháp cao nhất Thái Lan và được cho là cổ xưa nhất, từ thời hoàng đế Asoka trong lịch sử Ấn Độ. Tương truyền khoảng năm 269 đến năm 232 trước Công nguyên, hoàng đế Asoka đã gửi các đoàn tăng sĩ đi truyền bá Phật pháp ở Suvarnabhumi (vùng đất gồm Nakhon Phathom ngày nay), và bảo tháp đã được xây dựng để thờ xá lợi Phật (khoảng năm 193 trước Công nguyên) với kiến trúc tương tự đại tháp Great Stupa ở Sanchi, Ấn Độ. Khi vua Rama VI còn là thái tử Vajiravudh, đã được vua Chulalongkorn (Rama V) phái đến đây trùng tu bảo tháp. Từ đó thái tử quen thuộc với vùng đất này, muốn xây dựng cung điện để nghỉ dưỡng khi đến đây lễ bái. Cung điện do người Thái thiết kế và xây dựng vào năm 1907, sau bốn năm thì hoàn tất.
Nhiều du khách là Phật tử cho rằng khi có dịp đến Thái Lan không thể bỏ qua việc thăm viếng nơi đây, để một lần lễ Phật, bước vòng quanh bảo tháp đậm dấu ấn lịch sử, hay chắp tay thành kính từ phòng Phật, hướng về bảo tháp và đền thờ Ganesha Shrine – một đường thẳng đi về tâm.
