Năm 2017, dự báo nhiều người mua ô tô hơn

Quốc Hùng –

Thị trường ô tô năm 2017 được dự báo sẽ tăng 10% so với kết quả bán hàng của năm 2016, một năm có doanh số bán hàng kỷ lục với hơn 300.000 xe bán ra. Dự báo này được dựa trên cơ sở một số dòng xe ô tô có xu hướng giảm giá do thuế nhập khẩu giảm và Việt Nam đang chuẩn bị bước vào giai đoạn motorization (ô tô hóa).

Rục rịch giảm giá nhưng ít mẫu xe

Theo IPSI, hơn hai năm nay thị trường ô tô Việt Nam có chiều hướng tăng trưởng mạnh và đang chuẩn bị bước vào giai đoạn motorization (ô tô hóa).

Theo lộ trình cắt giảm thuế tại Hiệp định thương mại hàng hóa ASEAN (gọi tắt là ATIGA), thuế suất nhập khẩu ô tô nguyên chiếc (CBU) từ các quốc gia nội khối giảm còn 30% trong năm 2017 so với mức 40% của năm 2016. Cho đến nay, ô tô nguyên chiếc nhập khẩu từ các nước ASEAN chủ yếu là từ thị trường Thái Lan và Indonesia.

Ngay từ đầu năm nay, Honda Việt Nam đã nhanh chóng cho áp dụng mức giá bán lẻ mới cho mẫu xe Accord nhập khẩu từ Thái Lan với mức giảm 80 triệu đồng, xuống còn 1,39 tỉ đồng/xe. Và mới đây Toyota Việt Nam thông báo giá mới được áp dụng từ tháng 2 với Yaris G có giá bán 642 triệu đồng, giảm 47 triệu đồng/xe; Yaris E có giá bán 592 triệu đồng, giảm 44 triệu đồng/xe so với giá bán trước đó. Đây là mẫu xe được Toyota Việt Nam nhập khẩu nguyên chiếc từ Thái Lan.

Một số hãng xe khác chưa công bố về chiến lược giá bán cho xe nhập khẩu từ khu vực này, nhưng theo giới kinh doanh không sớm thì muộn các doanh nghiệp này cũng phải giảm giá theo nếu không muốn mất thị phần hay bị sụt giảm về lượng xe bán ra so với những mẫu xe ở cùng phân khúc của các đối thủ khác.

Theo tính toán của một doanh nghiệp kinh doanh ô tô, nếu không có sự chi phối về các loại thuế và chi phí khác, với mức giảm 10 điểm phần trăm về thuế nhập khẩu trên, chắc chắn giá ô tô nhập khẩu từ khu vực ASEAN sẽ được giảm phần nào. Cụ thể, việc giảm thuế suất từ 40% xuống còn 30% sẽ dẫn đến giá bán lẻ của mỗi chiếc xe giảm 6-7% so với trước thời điểm giảm thuế.

Tuy nhiên, theo vị đại diện doanh nghiệp này phân tích, sẽ không có nhiều mẫu ô tô nhập khẩu từ khu vực ASEAN đến tay người tiêu dùng được giảm giá trong năm 2017 này.

Nguyên nhân là hiện nay thị trường trong nước nhập khẩu ô tô nguyên chiếc từ khu vực ASEAN mà cụ thể là ở thị trường Thái Lan và Indonesia chủ yếu là các mẫu xe bán tải (pick-up) như Toyota Hilux, Ford Ranger, Nissan Navara, Chevrolet Colorado… Những năm qua các mẫu xe pick-up chỉ chịu thuế suất nhập khẩu là 5%, do đó chính sách giảm thêm 10 điểm phần trăm thuế nhập khẩu ô tô nguyên chiếc trong năm nay sẽ không ảnh hưởng gì đến loại xe pick-up. Các mẫu xe này sẽ được giảm giá vào năm 2018 khi thuế suất nhập khẩu giảm xuống mức 0%.

Đối với một số dòng xe khác, hiện nay có rất ít mẫu xe nhập khẩu từ khu vực ASEAN. Lý do là các liên doanh ô tô hiện nay – là nhà lắp ráp nhưng đồng thời cũng là nhà độc quyền nhập khẩu các thương hiệu tương ứng – sẽ không nhập các mẫu xe có tiềm năng cạnh tranh với xe lắp ráp trong nước. Các dòng xe phổ thông với các thương hiệu Toyota, Ford, Honda, Isuzu, Mazda, Kia… đang bán chạy tại thị trường Việt Nam đều được lắp ráp trong nước bởi thuế suất nhập khẩu bộ linh kiện những dòng xe này chỉ khoảng 15-25%, thấp hơn đáng kể so với thuế suất nhập khẩu xe nguyên chiếc.

Mặt khác, theo các nhà nhập khẩu và phân phối ô tô, việc giảm thuế nói trên chưa chắc sẽ kéo giá bán lẻ các loại ô tô nhập khẩu từ ASEAN giảm xuống. Bởi lẽ, theo Hiệp định ATIGA, điều kiện để được hưởng các mức cắt giảm thuế theo lộ trình, nhất là mức thuế suất 0% từ năm 2018, là ô tô phải đạt được tỷ lệ nội địa hóa trong khu vực ít nhất 40%, một điều kiện rất khó đạt được. Do đó, mặc dù hiện nay số lượng xe được các doanh nghiệp nhập khẩu từ ASEAN gia tăng song xe được hưởng thuế suất mới lại không nhiều.

Trong khi đó, một số mẫu xe du lịch phổ thông khác như Hyundai thì nhập khẩu từ Hàn Quốc, Ấn Độ – những quốc gia không nằm trong khối để được áp dụng chính sách thuế này.

Xe giá thấp lên ngôi

Các dòng xe phổ thông với các thương hiệu Toyota, Ford, Honda, Isuzu, Mazda, Kia… đang bán chạy tại thị trường Việt Nam đều được lắp ráp trong nước.

Hơn hai năm qua, thị trường ô tô Việt Nam có chiều hướng tăng trưởng mạnh và đang chuẩn bị bước vào giai đoạn motorization (ô tô hóa) khi nhu cầu sở hữu ô tô của người dân đang tăng cao. Với kết quả trên, VAMA dự báo lượng xe bán ra của năm 2017 sẽ tiếp tục chiều hướng tăng và tăng khoảng 10% so với 2016.

Giới kinh doanh dự báo thị trường sẽ tiếp tục tăng trưởng đối với những dòng xe có dung tích xy lanh từ 2.500 cm3 (1.5L) trở xuống, đặc biệt là xe có dung tích xy lanh dưới 1.500 cm3, bởi những mẫu xe này từ giữa năm ngoái được giảm 5% thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt và sẽ tiếp tục được giảm xuống còn 35% vào đầu năm tới. Hiện nay phân khúc xe này được đánh giá là có tốc độ phát triển khá nhanh và đang chiếm thị phần lớn nhất đối với thị trường xe con trong nước. Những mẫu xe này có giá từ 400 triệu đến dưới 700 triệu đồng/xe, thường được những gia đình trẻ, những người vừa chuyển từ xe máy lên ô tô và một lượng lớn các hãng vận tải sử dụng…

Dự báo phân khúc này sắp tới sẽ xuất hiện nhiều mẫu xe mới, với sự cạnh tranh mạnh mẽ giữa các thương hiệu. Không chỉ các hãng xe phổ thông mà ngay cả các thương hiệu xe sang cũng đã đưa vào thị trường những mẫu xe có dung tích xy lanh ở mức dưới 1.5L này để “ăn theo” việc được hưởng ưu đãi thuế này.

Trái lại, đối với những mẫu xe có dung tích xy lanh lớn từ 3.000 cm3 trở lên hay dòng xe sang thì hầu như không có lắp ráp ở khu vực khối ASEAN trong khi thuế tiêu thụ đặc biệt áp cho các dòng xe này bị đánh khá cao từ giữa năm ngoái đã đẩy giá ô tô tăng lên. Giới kinh doanh phân khúc xe sang và xe có dung tích xy lanh lớn đang lo ngại thị trường năm nay sẽ sụt giảm.

Xét về thị trường, nghiên cứu của Viện Nghiên cứu chiến lược, chính sách công nghiệp (IPSI) cho thấy Việt Nam hiện được đánh giá là một trong ba thị trường có tiềm năng tiêu thụ ô tô lớn nhất ở khu vực Đông Nam Á, bên cạnh Indonesia và Philippines. Theo báo cáo của IPSI, một thị trường được đánh giá tiềm năng là dựa vào quốc gia đó có tỷ lệ người sở hữu xe dưới mức 250 xe/1.000 người dân. Theo cách tính này thì Malaysia (hiện đã trên 400 xe/1.000 dân) và Thái Lan (trên 250 xe/1.000 dân) đang ở giai đoạn bão hòa, không còn tiềm năng. Trong khi đó Indonesia trên 50 xe/1.000 dân và Philippines cùng Việt Nam thì sắp ở ngưỡng 50 xe/1.000 dân.

Đáng chú ý hơn, theo IPSI, hơn hai năm nay thị trường ô tô Việt Nam có chiều hướng tăng trưởng mạnh và đang chuẩn bị bước vào giai đoạn motorization khi nhu cầu sở hữu ô tô của người dân đang tăng cao.

Tiềm năng thị trường ô tô trong nước còn được IPSI chỉ ra rằng cơ cấu dân số vàng dự kiến sẽ kéo dài đến năm 2030, dân số tầng lớp trung lưu tăng; thu nhập bình quân đầu người 2.111 đô la Mỹ (2015) sẽ tăng lên mức 3.000 đô la Mỹ vào năm 2020. Cơ sở hạ tầng giao thông gồm đường cao tốc liên tỉnh, đường cao tốc Bắc Nam đang trong quá trình xây dựng và hoàn thiện sẽ tạo thuận lợi cho việc đi lại bằng ô tô cá nhân.