Kiểm soát vệ sinh thực phẩm bằng công nghệ

Hoàng Xuân Phương–

Với tính năng minh bạch và khả năng chống xâm nhập, công nghệ chuỗi hay chuỗi khối (blockchain) đang được nhiều tập đoàn lớn sử dụng để kiểm soát vệ sinh thực phẩm, hạn chế tối đa thực phẩm bẩn đến tay người tiêu dùng.

Đưa công nghệ chuỗi khối vào kiểm soát an toàn vệ sinh thực phẩm.

Tập đoàn công nghệ máy tính IBM (Mỹ) tuần rồi tuyên bố kế hoạch hợp tác triển khai công nghệ chuỗi (blockchain) toàn cầu cùng nhiều tập đoàn hàng đầu về thực phẩm như Dole, Golden State Foods, Kroger, McCormick and Company, Nestlé, Tyson Foods, Unilever, và Walmart.

Blockchain là công nghệ cho phép truyền tải dữ liệu một cách an toàn, dựa vào hệ thống mã hoá phức tạp. Trên thực tế, công nghệ này lâu nay được sử dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau, từ quản trị hành chính đến giao dịch tài chính, từ mua bán hàng hóa đến chăm sóc sức khỏe.

Trang Techrepublic hôm 22-8 dẫn nguồn Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết, cứ 10 người thì có một người bị ngộ độc thức ăn, và mỗi năm có 400.000 người chết vì thực phẩm nhiễm khuẩn. Nhiều vấn đề an toàn thực phẩm khác như nhiễm khuẩn chéo, lây lan những bệnh từ thức ăn, đang ngày càng nghiêm trọng do thiếu thông tin và phương tiện truy suất nguồn gốc thực phẩm.

Chẳng hạn như, trong vụ việc 173 người ở 21 bang tại Mỹ mới đây bị nhiễm khuẩn salmonella do ăn quả đu đủ nhập khẩu từ Mexico, phải mất 2 tuần kể từ khi báo chí lên tiếng mới tìm ra được nguồn lây nhiễm. Trong thời gian đó, bệnh đã lây lan đến nhiều người, doanh nghiệp thua lỗ và hàng đống thực phẩm phải thải bỏ.

Việc áp dụng công nghệ chuỗi khối sẽ giúp hạn chế những thiệt hại về người và của trong những vụ việc như trên. Công nghệ này tạo ra một môi trường tin cậy cho tất cả các giao dịch.

Có nghĩa là, tất cả những người tham gia trong chuỗi cung ứng thực phẩm (người trồng trọt/chăn nuôi, nhà cung cấp, nhà chế biến, nhà phân phối, bán lẻ, cơ quan quản lý, và người tiêu dùng) đều có thể tiếp cận được thông tin về nguồn gốc và tình trạng thực phẩm đang được giao dịch.

Với công nghệ blockchain, chỉ trong vài giây hay vài phút, từ nhà cung cấp đến người tiêu dùng đều có thể biết được thực phẩm có bị nhiễm khuẩn hay không và bị nhiễm ở công đoạn nào, từ đó nhanh chóng loại chúng ra khỏi các kệ hàng.

Mới đây, IBM và Walmart cũng thử nghiệm đồng thời tại Mỹ và Trung Quốc, và chứng minh được công nghệ blockchain có thể được dùng để truy xuất nguồn gốc sản phẩm từ nông trại trong vài giây, dù đang ở bất cứ giai đoạn nào trong chuỗi cung ứng.

Phó chủ tịch phụ trách an toàn thực phẩm tại hệ thống siêu thị Walmart, ông Frank Yiannas, nói: “Công nghệ chuỗi khối đang mở ra một kỷ nguyên mới về sự minh bạch từ đầu đến cuối trong hệ thống lương thực thế giới, tạo nên một hệ sinh thái thực phẩm mà mỗi một thành viên đều phải có trách nhiệm và hành động đúng mực”.

Ông nói tiếp: “Điều này cho phép các bên tham gia có thể chia sẻ thông tin một cách nhanh chóng và đáng tin cậy. Đây là việc làm cần thiết để giữ hệ thống thực phẩm thế giới an toàn cho tất cả mọi người”.

Với việc hợp tác cùng Dole, Nestlé, và Walmart, IBM, tập đoàn công nghệ điện toán hàng đầu thế giới, sẽ thiết lập nền tảng blockchain. Theo đó, các công ty tham gia thị trường kinh doanh thực phẩm, dù lớn hay nhỏ trên thế giới, đều có thể sử dụng để theo dõi hệ thống cung ứng của mình, và nhờ đó bảo đảm an toàn thực phẩm cho mọi người.

[box] Lúc đầu, blockchain chỉ là phương pháp ghi chép dữ liệu dưới dạng khối. Mỗi khối có thể là một hợp đồng, một giao dịch, một thỏa thuận cùng những văn kiện kèm theo như bản phân tích, hoặc thậm chí mỗi khối chỉ là một con số.

Những khối dữ liệu này kết với nhau thành chuỗi. Tất cả thành viên tạo nên chuỗi này đều có thể tiếp cận và cất giữ thông tin, nhưng họ chỉ có thể kết nối thêm khối dữ liệu mới chứ không thể sửa đổi dữ liệu của các khối đã kết nối.

Năm ngoái, 42 tổ chức ngân hàng và tài chính lớn trên thế giới đồng ý hợp tác quanh đề án khởi xướng bởi công ty công nghệ R3 CEV nhằm thiết lập tiêu chuẩn kế toán chung áp dụng cho các ngân hàng. Và nay, với sự khởi xướng cùng cung cấp dịch vụ đám mây chuyên nghiệp của IBM, hệ thống chuỗi khối cũng sẽ đi vào lĩnh vực lương thực để bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm. [/box]