Linh Nguyễn –
Hạn chế sử dụng các nguyên vật liệu thô, tập đoàn kinh doanh nội thất Ikea (Thụy Điển) đang tập trung đầu tư vào ngành công nghiệp tái chế, nhằm tiếp cận mô hình kinh tế tuần hoàn.
Theo The Guardian, Ikea đã mua các khu rừng ở Romania và Baltics, các trang trại gió ở Ba Lan và hiện đang đầu tư vào một nhà máy tái chế nhựa ở Hà Lan. Đối với Ikea, bằng cách tránh các hoạt động gây hại cho môi trường như chặt phá rừng trái phép và lãng phí chất thải nhựa, việc mở rộng kiểm soát qua chuỗi cung ứng có thể giúp việc kinh doanh trở nên bền vững.
Ikea không đơn độc trong chiến lược này. Apple đã đầu tư vào các khu rừng ở Mỹ để đảm bảo nguồn cung bột giấy và giấy cần cho việc đóng gói. Trong khi đó, Google và Amazon, là hai trong số các công ty lớn đã mua nguồn năng lượng có thể tái tạo, phần nào giúp phòng ngừa sự thay đổi giá điện.
Trong động thái mới nhất, Ikea đã có 15% cổ phần trong nhà máy tái chế nhựa Morssinkhof Rymoplast (Hà Lan). Đây là một phần của 3 tỉ euro mà Ikea dành riêng cho các khoản đầu tư bền vững.
Sản xuất nhựa hiện chiếm 6% lượng tiêu thụ dầu toàn cầu, con số này dự kiến sẽ tăng lên 20% vào năm 2050 theo quỹ đạo hiện tại.
Cùng với sự gia tăng nhận thức ngày càng cao của người tiêu dùng đối với chất thải nhựa, khoản đầu tư của Ikea vào Morssinkhof Rymoplast nhằm sản xuất các sản phẩm nhựa (khoảng 40% tổng khối lượng nhựa được sử dụng) bằng cách sử dụng 100% nguyên vật liệu có thể tái chế hoặc nguyên vật liệu đã được tái chế từ tháng 8-2020.
Pia Heidenmark Cook, Giám đốc phụ trách mảng đầu tư bền vững của Ikea, cho biết khoản đầu tư này nhằm giúp Morssinkhof Rymoplast phát triển mạnh hơn. Công ty này hiện có cơ sở khắp Hà Lan và có khả năng sản xuất hơn 220.000 tấn vật liệu cao cấp được tái chế mỗi năm.
“Đây là lần đầu tiên chúng tôi đầu tư vào ngành công nghiệp tái chế. Thời điểm này là cơ hội học hỏi về cách tạo ra nguồn nhựa dẻo chất lượng cao để đưa vào sản xuất các sản phẩm của Ikea”, Cook nói.
Jakob Rehme, giáo sư kinh tế công nghiệp tại Đại học Linköping (Thụy Điển), cho rằng những khoản đầu tư như vậy là bước đi trước hợp lý cho các công ty luôn có nhu cầu lớn về nguồn nguyên vật liệu, đồng thời, giúp phòng ngừa tình trạng khan hiếm tài nguyên trong tương lai.
Trong tương lai, nếu các quy định về sản xuất trở nên khắt khe hơn, các nhà sản xuất được yêu cầu phải có một tỷ lệ nhựa tái chế nhất định trong sản phẩm của họ, thì việc đầu tư vào tái chế sẽ giúp Ikea được các nhà sản xuất hoặc khách hàng săn đón.
“Chúng ta đã thấy xu thế này trong một số lĩnh vực kinh doanh. Khí hậu thay đổi và tình trạng khan hiếm tài nguyên là mối lo ngại cho các chuỗi cung ứng trên toàn cầu”, Dexter Galvin, Trưởng bộ phận chuỗi cung ứng tại CDP, một tổ chức phi lợi nhuận quốc tế giúp các doanh nghiệp kiểm soát ảnh hưởng của họ tới môi trường nói.
Tuy nhiên, cũng có những ý kiến lo ngại về động cơ và hệ quả của việc kinh doanh theo phương pháp này. Rehme cảnh báo, những công ty lớn có thể thống trị toàn bộ chuỗi cung ứng, làm tổn hại đến các doanh nghiệp vừa và nhỏ từ các quốc gia đang phát triển.
Donna Marshall, phó giáo sư ở Đại học College Dublin, cho rằng các hoạt động đầu tư ở trên có thể là greenwash – đánh bóng thương hiệu bằng mác thân thiện môi trường nhưng thực chất không đem lại hiệu quả thật sự.
Trước những lời chỉ trích này, Ikea cho hay việc tiếp cận vào nền kinh tế tuần hoàn của Ikea không phải để thâu tóm các công ty tái chế, mà là để hiểu rõ hơn về hình thức tái chế nâng cấp (tái chế sản phẩm cũ thành sản phẩm mới với giá trị sử dụng, giá trị thẩm mỹ cao hơn). Tuy nhiên, Ikea tiết lộ, đây cũng không phải là chiến lược chính yếu của họ.
Ikea đã lên kế hoạch khai trương cửa hàng đầu tiên của mình ở Hyderabad (Ấn Độ) vào năm sau, và có tham vọng đạt doanh thu 50 tỉ euro vào năm 2020. Giám đốc phụ trách mảng đầu tư bền vững của Ikea Pia Heidenmark Cook cho biết mô hình kinh tế tuần hoàn là một mô hình kinh tế trong đó các hoạt động thiết kế, sản xuất và dịch vụ có mục tiêu kéo dài tuổi thọ của vật chất, và loại bỏ tác động tiêu cực đến môi trường.
“Nền kinh tế tuần hoàn không thể nhân rộng nếu còn tiếp tục sử dụng các nguyên liệu thô”, Cook nói.
