Thảo Nguyên –
Mới đây, Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam đã đề xuất Ngân hàng Nhà nước việc mở cửa cho doanh nghiệp kinh doanh nữ trang được nhập vàng nguyên liệu từ nước ngoài, thay vì mua vàng trôi nổi như hiện nay. Tuy vậy, khả năng Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đồng ý cho nhập vàng nguyên liệu là rất thấp.
Bốn năm vẫn chưa được nhập
Doanh nghiệp nữ trang trong nước chủ yếu mua nguyên liệu từ thị trường trong nước, chưa được phép nhập từ nước ngoài. Ảnh: Thành Hoa
Theo quy định của Nghị định 24/2012/NĐ-CP, việc nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ do NHNN xem xét cấp giấy phép nhập khẩu căn cứ trên chính sách tiền tệ và cung cầu vàng trong từng thời kỳ.
Tuy vậy, trong bốn năm qua, dù doanh nghiệp đã nhiều lần đề xuất, thậm chí đã gửi rõ số liệu vàng cần nhập để sản xuất nữ trang, NHNN cũng cho biết sẽ xem xét, nhưng đến nay chưa có doanh nghiệp nào được nhập vàng.
Hiện tại đa phần các doanh nghiệp nữ trang mua nguyên liệu từ vàng trôi nổi, từ nữ trang cũ đem nấu lại, để phục vụ cho quá trình chế tác nữ trang.
Theo Hiệp hội Kinh doanh vàng, doanh nghiệp đã được NHNN cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất vàng trang sức nhưng lại không được nhập khẩu vàng nguyên liệu phục vụ sản xuất vàng trang sức. Do đó, doanh nghiệp phải mua vàng trôi nổi trên thị trường trong nước với giá cao hơn nhiều so với giá vàng quốc tế, khiến giá thành tăng cao, khó cạnh tranh được với hàng nhập ngoại hay nhập lậu.
“Điều này vô tình tiếp tay cho buôn lậu vàng phát triển, đồng thời khiến doanh nghiệp luôn phải đối mặt với rủi ro pháp lý liên quan đến việc mua bán vàng bất hợp pháp”, báo cáo của Hiệp hội Vàng ghi.
Trao đổi với Sài Gòn Tiếp Thị trước đó, ông Đinh Nho Bảng, Phó chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh vàng cho rằng việc cho phép nhập khẩu sẽ giúp doanh nghiệp hạn chế được chi phí, đồng thời nguồn vàng nguyên liệu cũng rõ ràng, minh bạch hơn. Việc cho nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng nữ trang là bước đi mới, vì trên thực tế trong các năm qua, mặc dù không cấm nhưng Nhà nước vẫn chưa cho phép doanh nghiệp thực hiện nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất trang sức.
Theo trưởng phòng kinh doanh vàng của một doanh nghiệp vàng lớn tại TPHCM, giá vàng nguyên liệu hiện tại mà doanh nghiệp mua ngoài thị trường đắt hơn khoảng vài trăm ngàn đồng/lượng so với việc nhập khẩu chính thức.
Vì sao NHNN chưa cho nhập nguyên liệu vàng?
Việc nhập nguyên liệu để sản xuất nữ trang theo như các doanh nghiệp là cấp thiết, là giúp doanh nghiệp hạ giá bán, nhưng vì sao NHNN vẫn chưa cho phép?
Theo số liệu của Hội đồng Vàng thế giới, các năm gần đây, tiêu thụ vàng nữ trang của Việt Nam mỗi năm vào khoảng 13-16 tấn. Nếu nhập vàng nguyên liệu để cung ứng cho doanh nghiệp sản xuất nữ trang thì số vàng cũng gần tương đương mức này. Mỗi tấn vàng tương ứng gần 1.000 tỉ đồng, như vậy số tiền ngoại tệ bỏ ra để mua vàng nữ trang là trên nửa tỉ đô la Mỹ. Con số này không nhỏ.
Theo một lãnh đạo NHNN, nguồn vàng này sẽ chỉ dùng để phục vụ nhu cầu mua sắm, cất trữ trong nước. Trong khi đó, nguồn ngoại tệ đó có thể dùng cho những mục đích tốt hơn cho nền kinh tế. Chính vì vậy NHNN rất cân nhắc.
Vị này cũng cho biết trong thời gian tới, NHNN có thể sẽ xem xét cho nhập vàng nguyên liệu, nhưng chỉ dành cho các doanh nghiệp xuất khẩu nữ trang, nghĩa là có nguồn ngoại tệ thu về, còn các doanh nghiệp chỉ kinh doanh vàng nữ trang trong nước sẽ không được nhập.
Trong khi đó, theo ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó giám đốc NHNN chi nhánh TPHCM thì hiện nay nhập vàng chủ yếu để sản xuất nữ trang là doanh nghiệp FDI, theo dạng công ty mẹ chuyển nguyên liệu cho công ty con, sau khi sản xuất xong thì xuất khẩu trở lại. Đối với doanh nghiệp trong nước hiện chỉ có Công ty Vàng bạc Đá quý Phú Nhuận (PNJ) xuất khẩu với số lượng rất thấp.
Do đó việc NHNN chỉ cho phép nhập vàng đối với những doanh nghiệp có đơn hàng xuất khẩu thì lượng vàng cần nhập không nhiều.
Một chuyên gia độc lập về vàng cũng cho rằng NHNN sẽ tính toán cân đối vĩ mô để quyết định có nên cho nhập vàng nguyên liệu hay không. Trong trường hợp như hiện nay, trong khi tỷ giá đang tăng, nguồn cung ngoại tệ không quá dồi dào, doanh nghiệp cũng không quá khó để kiếm nguồn nguyên liệu vàng trong nước để sản xuất nữ trang thì việc bỏ ra trên 500 triệu đô la Mỹ ngoại tệ nhâp vàng là chưa cần thiết.
Để kiểm soát chặt chất lượng vàng nguyên liệu trong nước, mới đây, UBND TPHCM đã đề nghị NHNN phối hợp với Bộ Tài chính và Bộ Công Thương ban hành quy định về nguồn vàng nguyên liệu sản xuất vàng trang sức, đồ mỹ nghệ cũng như phải quy định cụ thể chứng từ hợp pháp của các nguồn vàng nguyên liệu khác như vàng nữ trang mua lại của khách hàng, nguồn vàng nguyên liệu khác…
UBND TPHCM cũng đề xuất NHNN tăng cường kiểm tra xử lý vi phạm việc nhập khẩu vàng từ các cửa khẩu biên giới, và xem xét cho các tổ chức tín dụng được cho vay vốn bằng tiền đồng (VND) cho các doanh nghiệp có nhu cầu sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ.
