Minh Duy –
Không chỉn chu, chuyên nghiệp như những người ở các tỉnh phía Bắc hay Đà Lạt, người dân Cà Mau đang làm du lịch homestay (du lịch cộng đồng, cho du khách trải nghiệm cuộc sống, văn hóa ở địa phương) theo kiểu dân dã. Với nhiều du khách, sự thiếu thốn tiện nghi đôi khi lại mang đến những trải nghiệm khó quên về chuyến đi.
Ngủ nhà không vách
Du khách đi ngắm bình minh ở Bãi Bồi, mảnh đất được phù sa bồi đắp rộng dần theo năm tháng ở Cà Mau. Ảnh: Đào Loan
Tám giờ tối, nhóm khách khoảng 20 người từ TPHCM vừa đến bến đò ở Công viên Văn hóa Du lịch Mũi Cà Mau thì một trong những người con của ông Nguyễn Văn Nhuần, chủ khu du lịch sinh thái cộng đồng Đất Mũi, đã chờ sẵn để đưa khách về nhà.
Mất khoảng 15 phút, chiếc vỏ lãi (xuồng) đưa khách đến khu du lịch, một trong những điểm làm homestay ở xã Đất Mũi. Ông Nhuần, còn được gọi thân mật là chú Tư, đón khách tại ngay cổng, rồi cùng mấy người con trai giúp khách đưa hành lý vào nhà sàn. Trong khi đó, vợ ông cùng các con gái và con dâu đã chuẩn bị sẵn các món ăn để khách dùng bữa tối.
Gia đình này cùng bốn hộ dân khác trong xã đã có gần bốn năm kinh nghiệm làm du lịch homestay, nhờ sự hỗ trợ của Quỹ môi trường SIDA thuộc Cơ quan Hợp tác phát triển quốc tế Vương quốc Thụy Điển và Quỹ Quốc tế bảo tồn thiên nhiên (WWF).
Ông Nhuần có 9 ha rừng ngập mặn, nơi thích hợp để làm dịch vụ du lịch theo kiểu trải nghiệm. Du khách đến đây sẽ ăn, ngủ trên những nhà sàn được cất trên mặt hồ. Nhà sàn làm bằng cây đước, không có vách che mà chỉ có vài khúc cây gác qua lại để bảo đảm an toàn. Đa số thực phẩm, hải sản như cá, ốc, cua, ghẹ… có ngay trong vườn.
Sáng sớm, các con trai của ông Nhuần lái vỏ lãi đưa khách đi ngắm bình minh ở Bãi Bồi, mảnh đất được phù sa bồi đắp rộng dần theo năm tháng ở Cà Mau. Buổi tối, sau khi cơm nước xong, du khách sẽ cùng nhau đi rọi cua, bắt ba khía rồi làm mấy món ăn vặt. Thời gian trong ngày thì tùy khách, có thể đi tham quan khu cột mốc tọa độ, đi chơi trong khu du lịch hay thăm thú xóm làng.
“Làm du lịch kiểu này cũng vui, thu nhập cũng khá hơn làm nông nghiệp. Hiện giờ, nhà tôi có khách quanh năm, có khi đón 30-40 người ngủ đêm”, bà Tư nói.
Khi khách đông, gia đình bà Tư phải nhờ thêm người thân nấu nướng. Tiền nghỉ đêm khoảng 140.000 đồng/khách, những chi phí khác như ăn uống, tham quan, mua hải sản mang về được tính riêng. Có tháng, doanh thu từ làm du lịch lên đến cả 100 triệu đồng.
Làm homestay muộn hơn gia đình ông Nhuần, nhưng gia đình ông Phạm Văn Ngọt (còn được gọi là Mười Ngọt), chủ Khu du lịch sinh thái dựa vào cộng đồng Mười Ngọt, ở rừng U Minh Hạ, huyện Trần Văn Thời, lại có thế mạnh nhờ khu rừng tràm rộng đến 60 ha. Tại đây, du khách có thể vào rừng lấy mật ong, thực hiện các chuyến đi bộ trong rừng, đi bắt cá, tát đìa… Du khách có thể mua mật ong, một trong những đặc sản từ rừng U Minh về nhà.
Ở gia đình này, hai người con trai phụ trách các việc nặng nhọc như đi rừng lấy mật, lái xuồng chở khách tham quan, còn các cô gái lo chuyện cơm nước. Ông bà Mười Ngọt ở nhà khác, chỉ vào giúp các con khi có quá nhiều khách. Về thực phẩm, ngoài gạo phải mua, những thứ khác như cá, ong non để bóp gỏi, lươn nấu cháo… đều lấy từ vườn nhà. Đêm đến, khi đã xong bữa tối, khách phương xa sẽ được nghe đờn ca tài tử và uống vài ly rượu ngâm tổ ong để dễ ngủ hơn.
Cần thêm dịch vụ tiện ích
Quang cảnh về đêm ở Khu du lịch sinh thái cộng đồng Đất Mũi thích hợp cho những ai đang tìm sự yên tĩnh. Ở đó không có tiếng động cơ xe máy, chỉ có tiếng lá cây xào xạc, tiếng cá nhảy dưới sàn, tiếng tắc kè thỉnh thoảng kêu trên mái lá.
Tuy nhiên, với một số người, quang cảnh lạ lẫm đôi khi khiến họ khó ngủ. Nhiều bà mẹ có con nhỏ không dám ngủ vì lo con họ có thể rơi xuống sàn bởi các thanh chắn ở khu nhà sàn rất thưa. Vài gia đình đi du lịch chung cũng hơi e ngại khi phải nằm sát bên những người khác, bởi khu nhà sàn không có khu riêng hay những bức rèm chắn để bảo đảm sự riêng tư cho khách, thay vào đó chỉ có vài chiếc mùng to, che muỗi cho cả khu.
Tương tự, một số khách ở khu Mười Ngọt phải chờ rất lâu trong nhà tắm vì hết nước, hay hơi khó ngủ bởi thời tiết nóng mà lại thiếu quạt. Thêm nữa, với những người có làn da nhạy cảm có thể bị ngứa vì nguồn nước ở đây chưa được lọc sạch phèn.
“Homestay kiểu này là một trải nghiệm tuyệt vời, nhưng nếu chủ nhà đầu tư thêm một vài tiện ích như có thêm quạt máy, ổ cắm điện hay bảo đảm sự riêng tư hơn cho khách thì sẽ hay hơn”, chị Thu Dung, một du khách từ TPHCM nói.
Ông Trần Văn Nghị, Trưởng đại diện của Công ty Bến Thành Tourist ở Cà Mau, cho biết dịch vụ homestay ở Cà Mau ngày càng hấp dẫn du khách. Số lượng hộ gia đình tham gia ngày càng tăng nhưng vẫn còn thiếu một số dịch vụ.
“Chúng tôi đã tư vấn các chủ hộ đã đầu tư thêm dịch vụ nhưng vẫn chưa đáp ứng đủ. Có lẽ cuộc sống của người dân ở đây đơn giản, không cần nhiều tiện ích nên khó có thể yêu cầu họ thay đổi nhanh”, ông nói.
Một số chủ hộ homestay cũng thừa nhận điều này, cho rằng làm dịch vụ du lịch là khái niệm còn khá mới nên chưa thay đổi kịp. Tuy nhiên, đây là dịch vụ thú vị, mang lại thu nhập tốt và những mối quan hệ khác biệt với bên ngoài nên đang dần đầu tư thêm để khai thác lâu dài.
Anh Khanh, con trai lớn của ông Mười Ngọt, cho biết hiện nay lượng khách đến ngày càng nhiều, nhưng số khách ở lại còn ít, đặc biệt là du khách nước ngoài. Họ không nghỉ qua đêm mặc dù rất thích các chương trình vui chơi, thăm thú ban ngày. Các dịch vụ tiện ích về sinh hoạt, vệ sinh của khu du lịch còn ít khiến nhiều người ngần ngại khi nghỉ qua đêm.
“Tôi đang tham khảo ý kiến của du khách và công ty du lịch để hoàn thiện. Làm du lịch tuy chưa đem lại thu nhập tốt bằng các nguồn thu khác của gia đình nhưng đây là hướng đi mới để làm kinh tế. Có thêm khách đến thăm, chúng tôi cũng vui hơn và sẽ làm du lịch lâu dài”, anh Khanh nói. Anh cho biết từ khi làm du lịch, gia đình anh không phải tìm thương lái tiêu thụ mật ong hàng tháng vì du khách mua hết, thậm chí không đủ mật cho khách.
