Vũ Yến–
Vài năm gần đây, thị trường bán lẻ ghi nhận sự gia tăng về số lượng các hệ thống cửa hàng tiện lợi của các nhà đầu tư trong nước và nước ngoài. Xu hướng này đang tạo một sức ép không nhỏ lên các tiểu thương ở các chợ truyền thống.
Sức mua giảm
Ghé chợ Thái Bình (quận 1, TPHCM) vào một buổi sáng ngày cuối tuần thấy không khí kinh doanh không còn nhộn nhịp như trước đây. Người đi chợ không nhiều, khu vực kinh doanh thực phẩm tươi sống không còn tấp nập như thường thấy.
Hỏi chuyện, một số tiểu thương cho biết tình trạng vắng khách không phải lúc này mới diễn ra. Khách đến chợ ngày càng ít, nên sức mua giảm thấy rõ. Bà H., tiểu thương kinh doanh trứng tại chợ, cho biết hiện nay, mỗi ngày bà chỉ bán được 70-100 trái trứng các loại, giảm một nửa so với trước đây.
“Không chỉ riêng tôi mà các bạn hàng xung quanh tôi, người quen của tôi buôn bán tại một số chợ khác cũng than việc buôn bán ngày càng khó khăn. Chắc đó là tình trạng chung. Theo tôi, nguyên nhân phần lớn là do siêu thị, cửa hàng tiện lợi mọc lên nhiều quá”, bà H. trầm ngâm.
Ghi nhận thực tế cho thấy, trên đường Cống Quỳnh, sát chợ Thái Bình có ba cửa hàng tiện lợi, chưa kể siêu thị Co.opMart đã tồn tại ở đó lâu năm. Gần đó, trên đường Bùi Viện cũng có đến ba cửa hàng Circle K, B’Mart.
Tương tự, trong bán kính khoảng 800 m xung quanh chợ Thị Nghè (quận Bình Thạnh, TPHCM) cũng có tới gần chục cửa hàng tiện lợi, cửa hàng thực phẩm.
Bà Trần Thị Thái Thanh, Phó trưởng ban quản lý chợ Phạm Văn Hai, quận Tân Bình, TPHCM cho biết cùng với sự tồn tại của chợ tự phát, sự ra đời liên tục của các cửa hàng tiện lợi, cửa hàng thực phẩm tiện lợi khu vực xung quanh chợ đã khiến cho sức mua tại chợ giảm 20-30% so với cùng kỳ năm ngoái. Số lượng tiểu thương ngưng kinh doanh tăng, nhất là ở ngành hàng ăn uống, kéo theo giá thuê sạp tại chợ giảm sâu. Có những sạp trước đây giá thuê 10 triệu đồng/sạp, nay chỉ còn 3 triệu đồng/sạp nhưng cũng không có người thuê.
Một tiều thương tên Ty có hai sạp bán quần áo tại chợ Phạm Văn Hai cho biết, hiện nay doanh thu mỗi sạp dao động trong khoảng 2-3 triệu đồng/ngày, giảm phân nửa so với thời điểm cách đây một năm. “Sức mua giảm, mỗi tháng trả lương 10 triệu đồng cho hai nhân viên, may mà tôi là chủ sạp, không phải đi thuê. Nếu đi thuê thì không trụ nổi”, bà Ty cho biết.
Cũng ở trong tình trạng tương tự, một tiểu thương tên Mai đang bán rau củ tại chợ này cũng cho biết, từ đầu năm 2017 tới nay không hiểu sao sức mua giảm mạnh. Mỗi ngày chị thu về khoảng 700.000 đồng đến 1 triệu đồng bao gồm cả bỏ mối cho một số quán ăn. Mức thu này giảm gần một nửa so với trước đó.
Tình trạng kinh doanh không thuận lợi cũng diễn ra tại chợ Tân Định (quận 1). Ông Đào Sỹ Long, Phó trưởng ban quản lý chợ Tân Định, cho rằng đây là tình hình chung của nhiều chợ chứ không chỉ riêng chợ Tân Định. “Hiện nay, số tiểu thương kinh doanh tại chợ là 800. Do tình hình khó khăn nên số lượng tiểu thương trả sạp, ngưng kinh doanh chiếm tới 20%”, ông Long cho biết.
Một sạp bán rau củ tại chợ Phạm Văn Hai, quận Tân Bình, TPHCM. Ảnh: Vũ Yến
Thay đổi để giữ khách
Trước tình hình khó khăn chung, sức mua giảm đang buộc các các tiểu thương cũng như ban quản lý các chợ phải thay đổi để giữ khách. Song song đó, ban quản lý các chợ cũng phải có sự đầu tư về cơ sở vật chất, đồng thời vận động tiểu thương cùng xây dựng chợ văn minh hiện đại.
Bà Thái Thanh ở chợ Phạm Văn Hai cho rằng, một trong những lý do khiến người tiêu dùng thích đi siêu thị, cửa hàng tiện lợi là do ở đó không gian sạch sẽ, thoáng mát. Do đó, để thu hút người tiêu dùng, chợ Phạm Văn Hai cũng đã tiến hành cải tạo điều kiện kinh doanh. Chẳng hạn như cải tạo, lát gạch bông ở một số khu vực chợ, cải tạo mái che mưa, che nắng, cải tạo hệ thống nước cho sạch sẽ, nâng cấp khu vực nhà vệ sinh.
Đồng thời, ban quản lý chợ này cũng vận động tiểu thương kinh doanh hàng hóa có chất lượng, nguồn gốc xuất xứ, nhất là niêm yết giá cả hàng hóa, bán đúng giá, không nói thách và thái độ phục vụ tận tình, niềm nở.
Bà Mai ở chợ này cũng cho biết, ngoài sự niềm nở, ân cần với người tiêu dùng, sắp tới sạp hàng của bà sẽ kinh doanh thêm các mặt hàng rau sạch. Rau được lấy từ một công ty chuyên sản xuất rau sạch. “Xu hướng của người tiêu dùng hiện nay là sử dụng thực phẩm sạch, trồng theo các tiêu chuẩn như VietGAP, GlobalGAP. Vì vậy, tôi phải kinh doanh thêm để họ có thêm sự lựa chọn”, bà Mai nói.
Về phía chợ Tân Định, ông Long cho biết, ngoài việc nâng cấp, cải tạo chợ thì ban quản lý cũng đã vận động tiểu thương, thậm chí thuê xe cho các tiểu thương đi tham dự các lớp tập huấn kỹ năng kinh doanh do Sở Công Thương TPHCM tổ chức. Ngoài ra, các tiểu thương, ban quản lý tại chợ Tân Định vẫn đều đặn tổ chức các chương trình giảm giá, bốc thăm trúng thưởng cho người tiêu dùng. Đây cũng là cách để hút người tiêu dùng đi mua sắm tại chợ.
[box] Theo thông tin đăng tải trên trang web của các thương hiệu cũng như ghi nhận của Sài Gòn Tiếp Thị, hiện nay tại TPHCM, Circle K có 209 cửa hàng, B’mart là 160, Shop&Go có 128 cửa hàng, FamilyMart có 126 cửa hàng, 140 cửa hàng Co.opfood và 20 cửa hàng Co.opSmile, Satra Foods có 120 cửa hàng và sẽ nâng lên 145 cửa hàng trong năm 2017, 7-Eleven có 3 cửa hàng và kế hoạch là nâng 100 cửa hàng sau ba năm và nhân lên thành 1.000 sau 10 năm bước vào thị trường Việt Nam.
Sau hơn hai năm phát triển hệ thống, VinMart+ có 900 cửa hàng. Trong năm 2017-2018, VinMart+ sẽ tiếp tục mở mới thêm hơn 1.000 cửa hàng. Còn Công ty cổ phần Đầu tư Thế giới Di động (MWG) hiện có 50 siêu thị Bách hóa Xanh. Theo kế hoạch trong năm 2017, MWG sẽ đầu tư để đưa tổng số cửa hàng tại hai quận Bình Tân và Tân Phú lên con số 350 cửa hàng. [/box]
